Bazı inşaat projeleri planlandığı gibi tamamlanmaz. Zaman aşımı, ek işler veya teknik nedenlerle sarkan süreçler, mali ve vergisel yönden farklı bir tablo ortaya çıkarabilir. Bu yazıda, yıl içinde bitirilmesi planlanan bir inşaat işinin, süre uzaması nedeniyle “yıllara sari inşaat işi” kapsamına girmesi durumunda uygulanması gereken vergi düzenlemelerini ele alıyoruz.
Yıllara Sari İnşaat Ne Demektir?
Gelir Vergisi Kanunu’nun 42. maddesine göre, birden fazla takvim yılına yayılan inşaat ve onarma işlerinde elde edilen kar veya zarar, işin tamamlandığı yılda beyan edilir. Bu işlerin yıllara sari sayılabilmesi için üç temel kriter gereklidir:
- Faaliyetin inşaat veya onarma işi olması
- Taahhüte dayalı yapılması
- Birden fazla takvim yılına yayılması
Bitim Tarihi Nasıl Belirlenir?
Eğer iş, geçici ve kesin kabul usulüne tabiyse, idarece onaylanan geçici kabul tutanağındaki tarih bitim tarihidir. Diğer durumlarda ise işin fiilen tamamlandığı tarih esas alınır.
Vergi Kesintisi Uygulaması Nasıl Yapılır?
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. maddesine göre, yıllara sari inşaat ve onarma işleri için hak ediş ödemeleri üzerinden %5 oranında vergi kesintisi yapılması gerekir. Bu kesintiler, işin tamamlandığı yılda verilecek kurumlar vergisi beyannamesinde hesaplanan vergiden mahsup edilebilir.
Muhasebe Kayıtlarına Dikkat
Eğer iş başlangıçta yıl içinde bitecek şekilde planlanmış ve muhasebe bu şekilde kayıt altına alınmışsa, fakat iş sarkmışsa, ilgili yılların kurumlar vergisi beyannameleri düzenlenmelidir. Kazanç, sadece işin bittiği yılda beyan edilmelidir.
10 Soru 10 Cevap
- Yıllara sari inşaat işi ne demektir?
Birden fazla takvim yılına sıçrayan inşaat veya onarma işidir. - Hangi koşullar yıllara sari kabul edilmesini sağlar?
Taahhüte dayalı, inşaat veya onarma işi olması ve birden fazla yıla yayılması gerekir. - Bitim tarihi nasıl belirlenir?
Geçici kabul tutanağı tarihi veya fiili tamamlanma tarihi esas alınır. - Bu işlerde hangi vergi kesintisi uygulanır?
%5 oranında kurumlar vergisi tevkifatı yapılır. - Vergi kesintileri ne zaman beyan edilir?
İşin tamamlandığı yıl kurumlar vergisi beyannamesi ile birlikte beyan edilir. - İş sarkarsa, muhasebe kayıtları düzenlenmeli midir?
Evet, süre uzadıysa ve yıl değiştiyse kayıtlar düzenlenmelidir. - Stopaj kesintisi hangi yıla ait beyandan düşülür?
İşin tamamlandığı yıla ait beyandan. - Hakediş ödemeleri neye göre vergilendirilir?
Yıllara sari kabul edilen işlerde, ilgili yıla ait oranla stopaj uygulanarak vergilendirilir. - İşin yıllara sari olup olmadığı nasıl anlaşılır?
Sözleşme süreci ve fiili tamamlanma tarihi birden fazla yıla yayılıyorsa, sari sayılır. - Yanlış beyan durumunda ceza olur mu?
Evet, eksik veya yanlış beyan durumunda vergi ziyaı ve usulsüzlük cezaları uygulanabilir.
ÖRNEK ÖZELGE
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları Gelir ve Kurumlar Vergileri Grup Müdürlüğü
Sayı : 62030549-120[42-2018/302]-E.407998 25.04.2018
Konu :Yıl içerisinde bitirilmesi öngörülen inşaat işinin sonradan yıllara sari inşaat işine dönüşmesi
İlgide kayıtlı özelge talep formunda; 2015 yılında başlayıp aynı yıl bitirilmesi öngörülen iki adet inşaat işinin çeşitli sebeplerle bitirilemeyerek 2016 takvim yılına sarktığı ancak muhasebe işlemlerinin işin yıllara sirayet ettiği hususu göz ardı edilerek yapıldığı, karşı firmaların işlemin yeni yıla sarkması ve ek işler verilerek sürenin uzaması sonucu yaptıkları ödemeler üzerinden % 3 vergi kesintisi yaptıkları, yapılan kesintilerin 2016 hesap dönemi kurumlar vergisinden mahsup edildiği, iadesi çıkan vergilerin de vergi borçlarınıza mahsup talebinde bulunduğu, bağlı olduğunuz Vergi Dairesinin 2015-2016 Kurumlar Vergisi beyanınızın yıllara sari inşaat işlerine ilişkin hükümler çerçevesinde düzeltilmesini talep ettiğini bildirdiği belirtilerek, konu hakkında Başkanlığımız görüşü aşağıda açıklanmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 42’nci maddesinin birinci fıkrasında; “Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat (dekapaj işleri de inşaat işi sayılır.) ve onarma işlerinde kar veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak mezkur yıl beyannamesinde gösterilir.” hükmü yer almaktadır.
Bir işin 42’nci madde kapsamına girmesi için faaliyet konusu işin inşaat ve onarma işi olması, işin taahhüde bağlı olarak yapılması ve birden fazla takvim yılına sirayet etmesi gerekir.
Öte yandan, inşaat ve onarma işlerinde işin bitim tarihi ile ilgili olarak Gelir Vergisi Kanunu’nun 44’üncü maddesinin birinci fıkrasında “İnşaat ve onarma işlerinde geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarih, diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarih bitim tarihi olarak kabul edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Diğer taraftan, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 15’inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen kişi, kurum ve kuruluşların yine aynı fıkrada bentler halinde sayılan avanslar da dâhil olmak üzere nakden veya hesaben yapılan ödemeler üzerinden istihkak sahiplerinin kurumlar vergisine mahsuben %15 oranında vergi kesintisi yapmak zorunda oldukları hükme bağlanmış olup, aynı fıkranın (a) bendinde, Gelir Vergisi Kanununda belirtilen esaslara göre birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu işleri ile ilgili olarak yapılan hak ediş ödemeleri üzerinden istihkak sahiplerinin kurumlar vergisine mahsuben vergi kesintisi yapmak zorunda oldukları hükme bağlanmıştır.
İlgide kayıtlı dilekçeden, 2015 yılında yapılan sözleşmeye göre yine 2015 yılı içerisinde bitirilmesi öngörülen işin, aynı yıl içinde bitirilemeyerek 2016 yılına sarkması sonucu yıllara sirayet eden bir inşaat işi niteliği kazandığı anlaşılmaktadır.
Buna göre, söz konusu inşaat işinin uzayarak ertesi yıla sarkması sonucu anılan iş yıllara sari inşaat işi niteliği kazandığı için bahse konu iş dolayısıyla 2016 yılı başından itibaren yapılacak hak ediş ödemeleri üzerinden vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.
Bu itibarla, başlangıçta sözleşmeye göre yıllara sirayet etmeyeceği anlaşılan inşaat işinden elde edilen kazançların 2015 yılı beyannamesine dâhil edilmeyerek, kazancın tamamının işin bitim yılına ilişkin kurum kazancına dâhil edilerek beyan edilmesi gerekmektedir.
Ayrıca bu işe ilişkin hak ediş ödemelerinin işin tamamlandığı yılda verilecek kurumlar vergisi beyannamesinde hesaplanan kurumlar vergisinden mahsubu mümkün bulunmaktadır.
…
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. karenaudit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
