Asgari ücret Tespit Komisyonu 15 kişiden oluşuyor
2020 Yılında geçerli olacak asgari ücretin belirlenmesi için 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu çalışmalarına 2019 Aralık ayı başında başladı. Asgari ücret tespit komisyonu 15 üyeden oluşuyor. Bunların 5’i işçi, 5’i işveren ve 5’i hükümet temsilcisinden oluşuyor.
Kurulda, İşçi kesimini TÜRK-İŞ, İşveren tarafını TİSK temsil ediyor. Hükümet kanadını ise Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı temsil ediyor.
Hali hazırda uygulanmakta olan 2019 Yılı asgari ücrete ilişkin bilgiler
2020 yılı Asgari Ücretine ilişkin tahminlerde bulunmadan önce 2019 yılında uygulanan Brüt ve Net asgari ücreti ve maliyetini hatırlatmakta fayda var;
Bu yazının hazırlandığı tarih itibariyle 1 Ocak 2019 ila 31 Aralık 2019 tarihleri arasında geçerli olan BRÜT asgari ücret 2.558,40 TL ve en düşük AGİ desteği ile birlikte NET asgari ücret 2.020,91 TL olarak uygulanıyor. (Karşılaştırma için 2018 yılında uygulanan brüt asgari ücret 2.059,50 TL ve ele geçen net ücret 1.603,12 TL)
İşveren ile net ücret üzerinden anlaşan bir çalışanın 2019 yılında AGİ dâhil eline geçen en düşük ücret 2.020,90 TL ve İşveren tarafından karşılanan vergi ve SGK prim (SGK +işsizlik) ödemeleri için işveren tarafından ödenen tutar ise 985,21 TL’ydi (5 puanlık SGK indirimi ile)
İşveren ile Brüt ücret üzerinden anlaşan çalışanın brüt ücreti 2.558,40 TL ve kendisinden kesilen SGK primi ve vergi toplamı 537,49 TL ve ele geçen net ücret en düşük AGİ dâhil 2.020,91 TL’dir. İşverenin SGK Primi (SGK +işsizlik) olarak ödediği tutar ise 447,72 TL’dir.
Çalışanların ücretin altında çalıştırılması yasaktır.
İşçi temsilcilerinin 2020 için Asgari Ücret Talepleri En Az 3.200 TL NET olarak açıklandı.
Komisyonda işçi temsilcisi olan TÜRK-İŞ ve bir diğer üye sayısı bakımında büyük işçi sendika konfederasyonlarından olan DİSK asgari ücretin hesaplanmasında göz önüne aldıkları kriterleri açıkladı. Detay açıklamalarında asgari ücret taleplerinin dayanağı olarak yoksulluk sınırı verilerinin ortalamasının yarısı olan 3.485 TL ile Cumhurbaşkanlığı 2020 yıllık programında kişi başı milli gelir hesabına göre 2020 yılında asgari ücretin NET 2.600 TL olarak hesaplanması gerektiğini, buna göre de 2020 yılı için asgari ücret taleplerinin net 3.200 TL olduğunu ifade ettiler.
DİSK 2020 asgari ücrete ilişkin taleplerini ve gerekçelerini basın toplantısında duyurdu;
DİSK’in kendi internet sitesinden yaptığı duyuruda şu ifadeler kullanılmıştı:
-Milyonlarca işçiyi ilgilendiren “Asgari Ücret” konusunda DİSK Yönetim Kurulunun görüşlerini, talep ve önerilerini açıklayacağı basın toplantısı 3 Aralık 2019, Salı günü saat 11.00’da TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesinde gerçekleştirildi.
-DİSK-AR’ın hazırladığı Asgari Ücret Raporunun satır başlarını basın ile paylaşan DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, Türkiye’de asgari ücretin tespitinde uluslararası standartlara uyulmadığını, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun yapı itibariyle demokratik olmadığını, asgari ücretin ülkemizde ortalama ücret haline geldiğini verileriyle ortaya koydu.
-Türkiye’nin Avrupa ülkeleri içinde en düşük asgari ücrete sahip 4. ülke olduğunun, asgari ücret maliyetinin yarısının vergi ve kesintilere gittiğinin, 2016’daki 430 dolar düzeyindeki asgari ücretin 2019’da 357 ABD doları düzeyine gerilediğinin, 2003 yılında asgari ücretin yıllık tutarı ile 25 altın alınabilirken. 2019 itibariyle yıllık net asgari ücretle sadece 14 Cumhuriyet altını alınabildiğinin altını çizen DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, DİSK’in asgari ücret ile ilgili taleplerini şu şekilde sıraladı:
-Asgari ücret hesabında uluslararası standartlara uyulmalı ve işçinin ailesi de dikkate alınmalıdır.
-Asgari ücret toplu pazarlık yoluyla saptanmalıdır.
-Asgari ücret tespitine ilişkin 131 Sayılı ILO Sözleşmesi onaylanmalı, Avrupa Sosyal Şartı’na asgari ücretle ilgili konan çekince kaldırılmalıdır.
-Asgari ücret tespit komisyonunda kadın temsili sağlanmalıdır.
-TÜİK hesabı asgari ücret saptanmasında alt sınır olmalıdır.
-Asgari ücret net ve AGİ hariç hesaplanmalıdır.
-Bütün işçi ve memurlar için tek asgari ücret saptanmalıdır.
-Asgari ücret geçim ücreti olmalıdır.
-Yeniden değerleme artış oranından daha az asgari ücret artışı olamaz.
-Asgari ücret artışında hedeflenen enflasyon oranları esas alınamaz.
-Asgari ücret tespitinde geçim koşulları ve milli gelir artışı dikkate alınmalıdır.
-Asgari ücret yıllık olarak hesaplanmalı, tümüyle vergi dışı bırakılmalıdır.
-Asgari ücretin tespitinde bütün işçi konfederasyonlarına katılım hakkı sağlanmalı, Asgari Ücret ulusal ölçekli bir toplu pazarlıkla belirlenmeli ve uyuşmazlık durumunda grev hakkını da içermelidir.
Asgari ücret toplantısında hükümet kanadı “Sendikalaşmayı artırdık” “Asgari Ücreti Nominal Olarak 10 Kat Artırdık”
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un Asgari ücret Tespit komisyonunun ilk toplantısında çalışma yaşamı ve asgari ücret ile ilgili değindiği hususlardan bazıları şu şekildedir;
-Bugün herhangi bir sendikaya üye olan yaklaşık 2 milyon işçi kardeşimiz var. Sendikalaşma oranı açısından da artışı görmek mümkün. 2013’te yüzde 9 olan işçilerimizin sendikalaşma oranı, yüzde 14’e yükseldi. Gayretimiz bu oranın daha da artması yönünde.”
-“Asgari ücreti, 2019’da aylık net 2 bin 20 lira 90 kuruş olarak tespit ettik. Dolayısıyla, yüzde 26 oranında artış sağlayarak, işçilerimizi enflasyona ezdirmeyeceğimize dair verdiğimiz sözü de tutmuş olduk.
-2002’de 184 lira olan net asgari ücreti 2019’da 2 bin 20 lira 90 kuruşa çıkararak nominal olarak 10 kat artırdığımıza dikkatinizi çekmek isterim. Reel anlamda ise asgari ücreti yaklaşık bir buçuk kat arttırmış bulunmaktayız.
-2019 itibarıyla ülkemizde uygulanan asgari ücretin Bulgaristan, Yunanistan, Polonya, Macaristan, Romanya, Portekiz gibi daha birçok Avrupa Birliği ülkesini geride bıraktığını görüyoruz. Asgari ücretin satın alma gücüne yansımasına baktığımızda AB üye ve aday ülkeleri içerisinde 2002 başında 15’inci sırada, 2017 ve 2018 yıllarında 12’nci sıradayken bu yıl ülkemiz 10’uncu sıraya yükselmiş durumda.”
2020 Yılı Asgari Ücret için örnek hesaplamalar
2020 yılında geçerli olacak Asgari ücretin belirlenmesi için ikinci toplantı 10 Aralık saat 14:00’te TÜRK-İŞ’te, üçüncü toplantı ise 17 Aralık’ta saat 14:00’te TİSK ev sahipliğinde gerçekleştirilecek. Aralık ayının son haftasında bakanlıkta gerçekleştirilecek son toplantıda ise asgari ücret belirlenecek.
2020 Asgari Ücret tespit komisyonunun Aralık ayının son haftasında belirleyeceği ve 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren geçerli olacak yeni asgari ücret açıklandığında çalışanın eline geçecek AGİ dâhil net ödemenin yanında, SGK maliyeti, Vergi Maliyeti de hesaplanmış olacak.
2020 Asgari ücret tutarı komisyon tarafından açıklanana kadar çalışanlar ve işverenlere fikir vermesi için alternatif tutarlara göre asgari ücretin Brütü, Neti ve maliyeti ile ilgili tablo aşağıda sunulmuştur.
1- NORMAL ÇALIŞANLAR:
En düşük AGİ tutarı aldığı, 2020 yılsonuna kadar gelir vergisinin %15 olarak uygulandığı ve İşverenin 5 puanlık SGK prim indiriminden faydalandığı dikkate alındığında;
2- EMEKLİ ÇALIŞANLAR:
En düşük AGİ tutarı aldığı, 2020 yılsonuna kadar gelir vergisinin %15 olarak uygulandığı ve İşverenin 5 puanlık SGK prim indiriminden faydalandığı dikkate alındığında;
3- APARTMAN GÖREVLİLERİ:
İşverenin 5 puanlık SGK prim indiriminden faydalandığı dikkate alındığında;
4- EMEKLİ APARTMAN GÖREVLİLERİ:
İşverenin 5 puanlık SGK prim indiriminden faydalandığı dikkate alındığında;
Apartman görevlilerinin ücretlerinden gelir vergisi kesintisi yapılmadığı için AGİ ödemesi de yoktur.
Bilindiği üzere AGİ (Asgari Geçim indirimi) eski vergi iadesi yerine getirilmiş bir uygulama olup çalışanların aile durumuna göre (Bekar, evli, çocuklu vb.) ücret bordrolarından hesaplanan gelir vergisi tutarını azaltması sonucunu doğuran bir uygulamadır.
Türkiye OECD verilerine göre asgari ücrette ne durumda?
Aşağıdaki tabloda Dünyadaki OECD’ye üye bazı ülkelerin Yıllık Asgari ücret tutarları verilmiştir.
Türkiye 2018 yılı istatistiklerine göre listede 26’ncı sırada bulunuyor.
2016, 2017, 2018 ve 2019 yıllarında Net asgari ücretin USD ve EURO Karşılığı yaklaşık neydi ne oldu?
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın açıkladığı Dolar ve Euro Döviz Alış kurlarının ilgili yıllardaki 365 gününün ortalamasına göre asgari ücretin USD ve Euro karşılıkları yıl bazında aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Notlar :
1- Yukarıda belirtilen 2020 Yılı asgari ücret hesaplamaları ÖRNEK olarak yapılmıştır. 2019 Aralık ayı son haftasında Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından 2020 yılında uygulanacak Asgari Ücret için resmi duyuru yapıldığında geçerli olacak hesaplama tablolarına başvurulmalıdır. Yapılan hesaplama tabloları sadece genel bilgilendirme amacıyla düzenlenmiştir. Tablo ve hesaplamaların takipçiler tarafından kullanımı nedeniyle sorumluluk kabul edilmez.
2- 5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin (ı) bendine göre bentte belirtilen şartları sağlayan işverenlere, SGK primi işveren payında 5 puanlık indirim öngörüldüğünden hesaplamalar buna göre yapılmıştır. Gerekli şartları sağlamayan işverenler için, SGK primi işveren payı %20,5’dir. 6385 sayılı kanunun 9. maddesiyle yapılan düzenleme ile 01.09.2013 tarihinde itibaren geçerli olmak üzere 5510 sayılı kanunun 81.maddesi “Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı, sigortalının prime esas kazancının %2’sidir.
Ali KARAKUŞ
6.12.2019
İstanbul
Kaynaklar:
1- T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı
2- Disk.org.tr
3- Oecd.org
4- TCMB Döviz Kurları
5- Muhasebenews.com T.C.M.B. Döviz Kuru Ortalama Programı
6- 5510 Sayılı Kanunu
7- 4857 Sayılı İş Kanunu
8- 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu
Kaynak: Ali Karakuş
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Karen Audit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
