Teknopark AR-GE Kazanç İstisnası Proje Başlangıç Tarihinde mi, Telif Tescil Belgesi Başvuru tarihinde mi yoksa Onay Tarihinde mi Başlar?

Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Kurumlar Vergisi İstisnası: Proje Başlangıç ve Tescil Tarihi Ayrımı

Giriş

Türkiye’de teknoloji odaklı girişimlerin desteklenmesi amacıyla 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu, yazılım, tasarım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde edilen kazançlara belirli şartlar altında kurumlar vergisi istisnası tanımaktadır. Ancak uygulamada en çok sorulan konulardan biri, bu istisnanın hangi tarihten itibaren geçerli olacağıdır. Özellikle, proje başlangıç tarihi ile telif tescil belgesi başvuru/onay tarihleri arasındaki fark, istisna süresinin belirlenmesinde kritik rol oynamaktadır.

1. Yasal Çerçeve

4691 sayılı Kanun’un Geçici 2. maddesi uyarınca;

Teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, bölge içindeki yazılım, tasarım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar 31 Aralık 2028’e kadar vergiden istisnadır.
İstisna, gayrimaddi hak gelirleri için ek şartlara bağlanmıştır:
-Patent veya fonksiyonel olarak patente eşdeğer belge,
-Telif hakkı tescil belgesi,
-Tasarım tescil belgesi gibi yetkili kurumlarca düzenlenen belgeler.

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu çerçevesinde telif hakkı tescil belgesine bağlanan yazılımlar için başka bir belge aranmamaktadır.

2. İstisna Başlangıç Tarihi

Bakanlar Kurulu Kararı ve ilgili Kurumlar Vergisi Genel Tebliği hükümlerine göre:

İstisna, kazancın elde edildiği vergilendirme dönemine ilişkin beyannamenin verilme süresinin sonuna kadar tescil veya kayıt için yetkili kuruma başvurulmuş olması şartıyla,
Kazançları doğuran işlemlerin gerçekleştiği vergilendirme döneminden itibaren uygulanır.

Bu durum, telif tescil belgesi onay tarihinden önceki kazançların da, başvuru süresinde yapılmışsa istisna kapsamında değerlendirilebileceği anlamına gelir.

3. Uygulamada Önemli Noktalar

Başvuru Zamanı: Tescil veya kayıt başvurusu, beyannamenin verilme süresi dolmadan yapılmalıdır.
Belge Türü: Yazılım projeleri için telif hakkı tescil belgesi yeterlidir.
Gayrimaddi Hak Geliri: Satış, devir veya kiralama gelirleri için tescil şartı aranır.
Şartların İhlali: Tescil/kayıt yapılmazsa yararlanılan istisna, gecikme faizi ile birlikte geri alınır.

4. Örnek Senaryo

Bir yazılım firması, Teknoloji Geliştirme Bölgesinde başlattığı projesinden 2023 yılı içinde gelir elde etmiştir. Telif tescil belgesi başvurusu ise 2024 yılı Mart ayında yapılmıştır.

Beyannamenin verilme süresi dolmadan başvuru yapıldığı için, 2023 yılı kazançları da istisna kapsamında değerlendirilebilir.
Tescil başvurusu gecikseydi, yalnızca başvuru tarihinden sonraki gelirler istisna kapsamında olurdu.

5. Sonuç ve Değerlendirme

Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde kurumlar vergisi istisnasının başlangıcı, yalnızca belge onay tarihine bağlı değildir. Zamanında yapılan tescil başvurusu ile istisna, kazancın elde edildiği dönemin başından itibaren uygulanabilir. Bu nedenle firmaların, proje gelirlerinin vergisel avantajlarını kaybetmemek için tescil başvuru süreçlerini yakından takip etmesi büyük önem taşır.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

1. Kurumlar vergisi istisnası ne zaman başlar?
Tescil başvurusu beyannamenin verilme süresi dolmadan yapılırsa, kazancın elde edildiği dönemin başından itibaren başlar.

2. Telif tescil belgesi onay tarihi mi esas alınır?
Hayır, başvuru tarihi esas alınır. Onay tarihinin beklenmesine gerek yoktur.

3. Yazılım projelerinde hangi belge gerekir?
5846 sayılı Kanuna göre telif hakkı tescil belgesi yeterlidir.

4. Patent almak zorunlu mu?
Yalnızca gayrimaddi hak satış, devir veya kiralama gelirleri için gereklidir.

5. Tescil başvurusu gecikirse ne olur?
Gecikme halinde yalnızca başvuru tarihinden sonraki gelirler istisna kapsamına girer.

6. Gayrimaddi hak gelirleri nelerdir?
Lisans satışları, kiralama, devretme gibi gelirlerdir.

7. Tasarım tescili istisna için yeterli midir?
Evet, ilgili mevzuata uygun tescil belgesi yeterlidir.

8. Beyanname dönemi içinde başvuru yapılmazsa ne olur?
İstisnadan yararlanılamaz, vergi normal şekilde tahsil edilir.

9. Tescil yapılmazsa ceza uygulanır mı?
Vergi ziyaı cezası uygulanmaz, ancak gecikme faiziyle tahsil yapılır.

10. Bu istisna ne zamana kadar geçerli?
31 Aralık 2028’e kadar uygulanacaktır.

Önemli Not:
Özelgeden sonraki dönemlerde uygulama ile ilgili değişiklikleri takip etmeyi unutmayınız! Yukarıdaki açıklamalar aşağıda halihazırda GİB sisteminde yer alan Özelgeler ışığında yapılmıştır. İşletmenize özel işlem yapmadan önce mali müşavirinizden danışmanlık almanız önemlidir.

ÖRNEK ÖZELGE

T.C.

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı

Gelir Kanunları Gelir Ve Kurumlar Vergileri Grup Müdürlüğü


Sayı	:	62030549-125[5-2020/463]-337743	20.03.2023
Konu	:	Teknopark bölgesinde faaliyet gösteren firmanın kurumlar vergisi istisnasından proje başlangıç tarihinden itibaren mi yoksa telif tescil belgesine başvuru tarihinden itibaren mi yararlanılacağı hk.

İlgi

…

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, 4691 sayılı Kanun kapsamında teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyet gösterdiğiniz, teknoloji geliştirme bölgesindeki yazılım faaliyeti nedeniyle elde ettiğiniz gelirler için kurumlar vergisi istisnası kapsamında verilmesi gereken proje bitirme belgesine eşdeğer telif tescil belgesi müracaatınızın olduğu, müracaatınızın sonuçlandırılması için belli bir sürenin geçmesi gerektiği belirtilerek kurumlar vergisi istisnasından proje başlangıç tarihinden itibaren mi, telif tescil belgesine başvuru tarihinden itibaren mi veya tescil belgesinin onay tarihi itibarıyla mı yararlanılması gerektiği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun “Tanımlar” başlıklı 3 üncü maddesinde;

“Bu Kanunun uygulanmasında;

…

l) Yazılım: Bir bilgisayar, iletişim cihazı veya bilgi teknolojilerine dayalı bir diğer cihazın çalışmasını ve kendisine verilen verilerle ilgili gereken işlemleri yapmasını sağlayan komutlar dizisinin veya programların ve bunların kod listesini, işletim ve kullanım kılavuzlarını da içeren belgelerin, belli bir sistematik içinde, tasarlama, geliştirme şeklindeki ürün ve hizmetlerin tümü ile bu ürün ya da mal ve hizmetlerin lisanslama, kiralama ve tüm hakları ile devretme gibi teslim şekillerinin tümünü,

…

ifade eder.” hükmüne yer verilmiştir.

Aynı Kanunun geçici 2 nci maddesinde ise;

“Yönetici şirketlerin bu Kanun uygulaması kapsamında elde ettikleri kazançlar ile Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu Bölgedeki yazılım, tasarım ve AR-GE faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları 31/12/2028 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden müstesnadır.

Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bu kazançlarının gayri maddi hakların satılması, devri veya kiralanmasından elde edilmesi halinde, istisnadan yararlanılmasını, bu hakların, mahiyetlerine göre, AR-GE faaliyetleri neticesinde elde edilmesi ve ilgili mevzuat çerçevesinde tescil veya kayıt ettirilmesi ya da bildirilmesi şartına bağlamaya, istisnadan kazancın elde edildiği vergilendirme dönemine ilişkin beyannamelerin verilmesi gereken sürenin sonuna kadar tescil veya kayıt için yetkili kuruma başvurulmuş olması kaydıyla bu kazançları doğuran işlemlerin gerçekleştirildiği vergilendirme döneminden başlayarak faydalandırmaya, mükellefin gayri maddi hak geliri ve varsa bağlı olduğu grubun satış hasılatına göre tescil şartına bağlı olmaksızın belgelendirme usulüne tabi tutmaya, istisnadan yararlanacak kazancı; bu kazancın elde edilmesine yönelik faaliyetler kapsamında gerçekleştirilen nitelikli harcamaların toplam harcamalara oranına isabet eden kısmı ile sınırlandırmaya, bu oranı toplam harcama tutarını aşmamak üzere yüzde 30’una kadar artırımlı uygulatmaya, nitelikli ve toplam harcamaları tanımlamaya Cumhurbaşkanı, bu kapsamda tescil, kayıt veya bildirim şartının yerine getirilmesine ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yetkilidir.Belirlenen esaslar çerçevesinde tescil, kayıt veya bildirim şartının yerine getirilmemesi durumunda, zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergi, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur.

…” hükmü yer almaktadır.

Söz konusu madde hükmünden yararlanılabilmesi için;

– Bu Kanunda tanımlanan teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösterilmesi,

– Kazancın, münhasıran bu bölgedeki yazılım, tasarım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde edilen kazançlardan olması,

– Bölge içi ve dışı faaliyetlerden elde edilen kazanç ayırımının yapılması

gerekmektedir.

Öte yandan, …. eki Kararın üçüncü maddesiyle …. eki Kararın 2 nci maddesinin sonuna “(6) Mükellefler, kazancın elde edildiği vergilendirme dönemine ilişkin beyannamelerin verilmesi gereken sürenin sonuna kadar tescil veya kayıt için yetkili kuruma başvurulmuş olması kaydıyla, bu kazançları doğuran işlemlerin gerçekleştirildiği vergilendirme dönemden başlayarak istisnadan yararlanabilirler.” fıkrası eklenmiştir.

Konu ile ilgili olarak 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “5.12.2.10. İstisna uygulamasına ilişkin Bakanlar Kuruluna verilen yetki” başlıklı bölümünde;

“4691 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesine 7033 sayılı Kanunun 64 üncü maddesiyle eklenen ikinci fıkra çerçevesinde Bakanlar Kuruluna verilen yetki, 19/10/2017 tarih ve 30215 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 11/9/2017 tarihli ve 2017/10821 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kullanılmıştır.“

5.12.2.10.1. Bakanlar Kurulu Kararı kapsamındaki kazançlar

Bakanlar Kurulu Kararının 3 üncü maddesi gereğince, anılan Kararın Resmi Gazete’de yayımlandığı 19/10/2017 tarihinden sonra bölgede başlatılacak projelerden elde edilen kazançlar ile bu tarihten önce başlatılmış projelerden 30/6/2021 tarihinden sonra elde edilen kazançlara ilişkin istisna uygulamasında söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı dikkate alınacaktır. Buna göre, bölgede faaliyette bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince, 19/10/2017 tarihinden önce (bu tarih dahil) başlatılmış projelerden 30/6/2021 tarihine kadar elde edilen kazançlara ilişkin istisna uygulamasında, istisna kazanç tutarının tespitinde Tebliğin “5.12.2.4.” ve “5.12.2.5.” bölümlerindeki açıklamalar dikkate alınacaktır.

Öte yandan, bölgede 19/10/2017 tarihinden önce (bu tarih dahil) başlatılmış projeler neticesinde elde edilen gayrimaddi hakların 30/6/2021 tarihinden sonra satışı, devri veya kiralanmasından doğan kazançlar ile 19/10/2017 tarihinden sonra başlatılmış projeler neticesinde elde edilen gayrimaddi hakların satışı, devri veya kiralanmasından doğan kazançlara ilişkin istisna uygulamasında aşağıdaki açıklamalar dikkate alınacaktır.

Sipariş üzerine yapılan ve doğabilecek tüm gayrimaddi hakların sözleşme hükümleri çerçevesinde siparişi verene ait olacağı işlerde olduğu gibi faaliyeti gerçekleştiren lehine gayrimaddi hak doğmayan durumlarda, mükelleflerin bölgedeki bu faaliyetlerinden doğan kazançları Bakanlar Kurulu Kararı hükümleri kapsamında değildir.

5.12.2.10.2. Patent veya eşdeğer belge alma şartı

Anılan Bakanlar Kurulu Kararının 1 inci maddesinin birinci fıkrasına göre, teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren ve 4691 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesinde yer alan istisna hükmü kapsamına giren kazanç elde eden gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bu kazançlarının gayrimaddi hakların satışı, devri veya kiralanmasından elde edilmesi halinde, söz konusu gayrimaddi haklardan kaynaklanan kazançlar dolayısıyla istisnadan yararlanılabilmesi için bu hakların niteliğine göre ilgili mevzuat çerçevesinde tescile veya kayda yetkili kuruma başvurularak patent veya fonksiyonel olarak patente eşdeğer belgelere bağlanması gerekmektedir.

Dolayısıyla, 19/10/2017 tarihinden sonra bölgede başlatılacak projelerden elde edilen kazançlar ile bu tarihten önce başlatılmış projelerden 30/6/2021 tarihinden sonra elde edilen kazançlarla ilgili olarak istisnadan yararlanılabilmesi için, gayrimaddi haklara yönelik olarak 551 sayılı KHK veya 12/12/2016 tarihli ve 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında patent alınması veya bu hakların, fonksiyonel olarak patente eşdeğer belge olduğu kabul edilen faydalı model belgesi, tasarım tescil belgesi, telif hakkı tescil belgesi, entegre devre topografyası tescil belgesi, yeni bitki çeşitlerine ait ıslahçı hakkı tescil belgesi ve benzeri belgelere bağlanması gerekmektedir.

Anılan Kararın 1 inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca, 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu çerçevesinde telif hakkı tescil belgesine bağlanan yazılım faaliyetlerinden elde edilen kazançlar için başkaca bir belge aranılmaksızın istisnadan yararlanılması mümkündür.

… ” açıklamalarına yer verilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, … Kararının uygulanması bakımından şirketiniz tarafından teknoloji geliştirme bölgesinde yazılım faaliyetlerinden elde edilen kazancın, elde edildiği vergilendirme dönemine ilişkin beyannamenin verilmesi gereken sürenin sonuna kadar tescil veya kayıt için yetkili kuruma başvurulmuş olması kaydıyla, bu kazançları doğuran işlemlerin gerçekleştiği vergilendirme döneminden başlayarak istisnadan yararlanılması mümkün bulunmaktadır.

Diğer taraftan, belirlenen esaslar çerçevesinde tescil, kayıt veya bildirim şartının yerine getirilmemesi durumunda ise yararlanılan istisna kapsamında zamanında tahakkuk ettirilmeyen verginin, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil olunacağı tabiidir.

…

Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. karenaudit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.