Tasfiye süreci, bir şirketin faaliyetlerine son verme kararlılığının resmi ve mali boyutunu ifade eder. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken en kritik konulardan biri de, daha önce sermayeye eklenmiş olan karların ve enflasyon farklarının ortaklara dağıtılmasının vergilendirilmesidir.
Kurumlar Vergisi Kanunu ve Gelir Vergisi Kanunu’nda yer alan düzenlemelere göre, geçmiş yıl karlarının sermayeye eklenmesi, kar dağıtımı olarak kabul edilmez. Ancak tasfiye sürecinde bu karların ortaklara nakden veya hesaben ödenmesi durumunda, bu ödeme kar dağıtımı sayılacak ve üzerinden %15 oranında vergi kesintisi yapılması gerekecektir.
Benzer şekilde, daha önce sermayeye eklenmiş olan enflasyon farkı hesapları da, tasfiye nedeniyle ortaklara ödenirse, bu tutarlar önce kurum kazancı olarak vergilendirilir. Ardından kalan tutar, kar payı olarak kabul edilerek stopaja tabi tutulur.
Bu nedenle tasfiye öncesi bilanço yapısı dikkatle analiz edilmeli, öz sermayeyi oluşturan unsurların kaynağı doğru tespit edilmelidir. Sermaye azaltımı ya da tasfiye kararı uygulanmadan önce, özellikle enflasyon düzeltmesi kaynaklı kalemlerin işletmeden çekilmesi halinde ortaya çıkacak vergisel yükte ciddi farklılıklar oluşabilir.
Vergisel açıdan doğru planlama yapılması, tasfiye sürecinin verimli ve sorunsuz tamamlanması için zorunludur.
10 Soru 10 Cevap:
- Sermayeye eklenen kar tasfiye durumunda dağıtılırsa vergi kesilir mi?
Evet, bu durumda kar payı olarak kabul edilerek %15 oranında stopaja tabidir. - Sermayeye eklenen kar dağıtılmazsa vergi doğar mı?
Hayır, dağıtılmayan karlar vergilendirilmez. - Enflasyon düzeltmesi olumlu farkları vergilendirilir mi?
Sermayeye eklenmeyip ortaklara dağıtılması halinde kurumlar vergisine ve stopaja tabidir. - Tasfiye kârı nedir?
Tasfiye başlangıcı ve bitişi arasındaki öz sermaye farkıdır. - Sermaye azaltımında ortaklara ödeme yapılması durumunda vergi doğar mı?
Evet, eğer öz sermayeye enflasyon farkı gibi unsurlar dahilse, vergi doğar. - Kar dağıtımı sayılmayacak işlemler nelerdir?
Geçmiş yıl karlarının sermayeye eklenmesi. - Hangi oranda stopaj uygulanır?
Kar payı ödemelerinde %15 oranında. - Tasfiye sonucunda ortaklara ödeme kar payı sayılır mı?
Eğer öz sermaye kalemleri kar kaynaklıysa, evet. - Tasfiye karı üzerinden vergi kesilir mi?
Evet, kurumlar vergisine tabidir. - Kar dağıtımı vergisi nasıl hesaplanır?
Brüt ödeme üzerinden %15 kesinti yapılır.
ÖRNEK ÖZELGE
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları Gelir Ve Kurumlar Vergileri Grup Müdürlüğü
Sayı : 62030549-125[15-2018/82]-E.614801 05.07.2018
Konu :Sermayeye eklenmiş karların şirketin tasfiyesi durumunda ortaklara dağıtılması halinde vergilendirme
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, tasfiye sürecinde bulunan şirketiniz tarafından enflasyon düzeltmesi olumlu farkları ile geçmiş yıl karlarının sermayeye eklenmek suretiyle tasfiye sonrası ortaklara dağıtılması halinde vergilendirmenin ne şekilde yapılacağı hususunda Başkanlığımız görüşü sorulmaktadır.
Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde, kurumlar vergisinin mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Gelir Vergisi Kanununun “Bilanço esasında ticari kazancın tespiti” başlıklı 38 inci maddesinin birinci fıkrasında, bilanço esasına göre ticari kazancın, teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet fark olduğu, bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce işletmeye ilave olunan değerlerin bu farktan indirileceği, işletmeden çekilen değerlerin ise farka ilave olunacağı hükmüne yer verilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesinin (A) fıkrasının 5 inci bendinde, “… Pasif kalemlere ait enflasyon fark hesapları, herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tabi tutulur. Ancak öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir; bu işlemler kar dağıtımı sayılmaz.” hükmü yer almaktadır.
Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin ikinci fıkrasında ise, vergiden muaf olan kurumlara dağıtılan (karın sermayeye eklenmesi kar dağıtımı sayılmaz.) Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kar paylarından, 30 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında da, tam mükellef kurumlar tarafından, Türkiye’de bir iş yeri veya daimi temsilci aracılığıyla kar payı elde edenler hariç olmak üzere dar mükellef kurumlara veya kurumlar vergisinden muaf olan dar mükelleflere dağıtılan (Karın sermayeye eklenmesi kar dağıtımı sayılmaz.) ve Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kar payları üzerinden bu Kanunun 15 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca vergi kesintisine tabi tutulanlar hariç olmak üzere vergi kesintisi yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinin (b) alt bendinde ise, tam mükellef kurumlar tarafından; tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve bu vergilerden muaf olanlara, dar mükellef gerçek kişilere, dar mükellef kurumlara (Türkiye’de bir işyeri veya daimi temsilci aracılığıyla kar payı elde edenler hariç) gelir ve kurumlar vergisinden muaf olan dar mükelleflere dağıtılan, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kar paylarından birinci fıkrada belirtilenler tarafından tevkifat yapılacağı hükme bağlanmıştır.
22/07/2006 tarih ve 2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 03/02/2009 tarih ve 2009/14594 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca vergi kesintisi oranları;
– 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin ikinci fıkrasında yazılı kar payları üzerinden %15,
– 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında yazılı kar payları üzerinden %15,
– Tam mükellef kurumlar tarafından; tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve gelir vergisinden muaf olanlara dağıtılan, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kar paylarından (karın sermayeye eklenmesi kar dağıtımı sayılmaz) %15,
– Tam mükellef kurumlar tarafından; dar mükellef gerçek kişilere ve gelir vergisinden muaf olan dar mükelleflere dağıtılan, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kar paylarından (karın sermayeye eklenmesi kar dağıtımı sayılmaz) %15
olarak belirlenmiştir.
Bu düzenlemeler uyarınca, daha önceki yıllarda şirket sermayesine eklenmiş olan geçmiş yıl karlarının, şirketin sermaye azaltımı yapması veya tasfiye edilmesi sebebiyle ortaklara dağıtılması durumunda, kar dağıtımına bağlı vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.
Öte yandan, daha önce sermayeye eklenmiş olan pasif kalemlere ait enflasyon fark hesaplarının, şirketin sermaye azaltımı yapması veya tasfiye edilmesi sebebiyle ortaklara dağıtılması halinde, işletmeden çekilen tutarların öncelikle kurumlar vergisine tabi tutulması, vergi sonrası dağıtılan kazancın da kar dağıtımına bağlı vergi kesintisine tabi tutulması gerekmektedir
…
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. karenaudit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
