Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB), Ar-Ge ve yazılım faaliyetleri yürüten şirketlere çeşitli vergi avantajları sunuyor. Ancak bu teşviklerin kapsamı, özellikle şirket ortaklarına yapılan ödemeler söz konusu olduğunda karışıklık yaratabiliyor. Elazığ Defterdarlığı tarafından 14.08.2024 tarihinde verilen özelge, bu konuyu açıklığa kavuşturuyor.
Şirket Ortaklarına Yapılan Ödemeler Teşvikten Yararlanabilir mi?
Evet, belirli şartlar sağlandığında ortaklara yapılan ödemeler de gelir vergisi stopaj teşviki ve damga vergisi istisnası kapsamına alınabiliyor.
Ancak burada kritik olan nokta:
Ödeme, Ar-Ge faaliyetleriyle doğrudan ilgili olmalı ve ortak fiilen projede çalışıyor olmalıdır.
Hangi Ödemeler Kapsama Girer?
- Huzur hakkı, ücret, prim gibi adlarla yapılan ödemeler
- Ödemenin doğrudan yazılım/Ar-Ge faaliyetine ilişkin olması şartıyla
Gerekli Şartlar Neler?
- Şirket, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında faaliyet göstermeli
- Ortak Ar-Ge personeli veya destek personeli tanımına uymalı
- Ödeme yalnızca bölgedeki projeyle ilgili görevler için yapılmalı
- 31.12.2028 tarihine kadar yapılan ödemeler için geçerli
Vergi Avantajları Neler?
- Gelir vergisi stopaj teşviki: Ücretin belirli oranı (AGİ sonrası) muhtasar beyanname üzerinden terkin edilir
- Damga vergisi istisnası: Ödemeye ilişkin düzenlenen belgelerden damga vergisi alınmaz
Uygulamada Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Ortaklık ilişkisi, çalışma ilişkisini ortadan kaldırmaz. Önemli olan fiilen görev yapılmasıdır
- Belgeler ve sözleşmeler net ve ayrıştırılmış olmalıdır
- Projeye ilişkin görev tanımı açıkça belirlenmelidir
10 Soru – 10 Cevap
1. Şirket ortağı Ar-Ge personeli olabilir mi?
Evet, fiilen görev yapması şartıyla.
2. Ortak huzur hakkı alıyorsa teşvik uygulanır mı?
Eğer Ar-Ge faaliyetiyle doğrudan ilgiliyse evet.
3. Damga vergisi istisnası ne zamana kadar geçerli?
31 Aralık 2028 tarihine kadar.
4. Ar-Ge faaliyeti dışında yapılan ödemeler istisna kapsamında mı?
Hayır, yalnızca Ar-Ge faaliyetiyle doğrudan ilgili ödemeler kapsamda.
5. Şirket ortaklığı ücret teşvikine engel mi?
Hayır, ancak ortak fiilen çalışmalı.
6. Yazılım geliştirme Ar-Ge faaliyeti midir?
Evet, 4691 sayılı Kanuna göre kabul edilir.
7. Teşvik oranı nedir?
Gelir vergisi stopajında istisna tutar sonrası kalan vergi, beyanname üzerinden terkin edilir.
8. Ortak destek personeli sayılabilir mi?
Eğer faaliyet destek kapsamındaysa evet.
9. Vergi istisnası hangi belgeler için geçerli?
Sadece Ar-Ge görevine ilişkin düzenlenen ödeme belgeleri için.
10. Teşvikler otomatik mi uygulanır?
Hayır, şartların sağlandığına dair belgelerle beyan gerekir.
ÖRNEK ÖZELGE
| T.C. ELAZIĞ VALİLİĞİ Defterdarlık Gelir Müdürlüğü |
| Sayı | : | E-48816587-120-46373 | 14.08.2024 | |
| Konu | : | Şirket ortağının Ar-Ge teşvikinden yararlanıp yararlanamayacağı. | ||
İlgide kayıtlı özelge talep formunun incelenmesinden, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında fiili çalışma sonucu firma ortağına ödenen ücretin damga vergisi ve gelir vergisinden istisna olup olmadığı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmıştır.
GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun;
-“Ücretin tarifi” başlıklı 61 inci maddesinde, “Ücret, işverene tabi belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.
…”,
-“Vergi tevkifatı” başlıklı 94 üncü maddesinde, “Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zırai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.
1.Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden
(istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104 üncü maddelere göre,
…”
hükümlerine yer verilmiştir.
4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun;
-“Tanımlar” başlıklı 3 üncü maddesinde; “…
m) AR-GE Personeli: AR-GE faaliyetlerinde doğrudan görevli araştırmacı, yazılımcı ve teknisyenleri,
n) Araştırmacı: AR-GE faaliyetleri ile yenilik tanımı kapsamındaki projelerde, yeni bilgi, ürün, süreç, yöntem ve sistemlerin tasarım veya oluşturulması ve ilgili projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan en az lisans mezunu uzmanları,
o) Teknisyen: Meslek lisesi veya meslek yüksekokullarının tasarım, teknik, fen veya sağlık bölümlerinden mezun, teknik bilgi ve deneyim sahibi kişileri,
p)Destek Personeli: AR-GE veya tasarım faaliyetlerine katılan veya bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili yönetici, teknik eleman, laborant, sekreter, işçi ve benzeri personeli,
r)Yazılımcı Personel: Yazılım olarak tanımlanan süreçte çalışıp program geliştiren, üreten, alanında yeterli deneyime veya eğitime sahip nitelikli personeli,
…”,
-Geçici 2 nci maddesinin üçüncü fıkrasında, “31/12/2028 tarihine kadar, bölgede çalışan AR-GE, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi; verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir. Bu kapsamdaki ücretlere ilişkin düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisnadır. Gelir vergisi stopajı ve sigorta primi işveren hissesine ilişkin teşviklerden yararlanacak olan destek personeli sayısı, AR-GE ve tasarım personeli sayısının yüzde onunu aşamaz. Toplam personel sayısı on beşe kadar olan Bölge firmaları için bu oran yüzde yirmi olarak uygulanır. Hak kazanılmış hafta tatili ve yıllık ücretli izin süreleri ile 17/3/1981 tarihli ve 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunda belirtilen tatil günlerine isabet eden ücretler de bu teşvik kapsamındadır. Haftalık kırk beş saatin üzerindeki ve ek çalışma sürelerine ilişkin ücretler için bu teşvikten faydalanılamaz…”
hükümlerine yer verilmiştir.
10/08/2016 tarih ve 29797 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin “Muafiyet, indirim ve istisnalar” başlıklı 35 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, “31/12/2028 tarihine kadar, Bölgede çalışan Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden hesaplanan vergiden, 1/1/2022 tarihinden önce 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 32 nci maddesinde düzenlenen asgari geçim indirimi, 1/1/2022 tarihinden sonra 193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde düzenlenen asgari ücret istisnasına isabet eden vergi düşüldükten sonra kalan vergi tutarı; verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir…” açıklamalarına yer verilmiştir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, teknoloji geliştirme bölgesinde yazılım projesi kapsamında Ar-Ge faaliyetinde bulunan şirketiniz tarafından şirket ortağına yapılan huzur hakkı ödemesinin, Ar-Ge ve yenilik faaliyetiyle doğrudan ilgili olması ve 4961 sayılı Kanun ve uygulama yönetmeliğinde belirtilen diğer şartların da taşınması kaydıyla gelir vergisi stopaj teşvikinden faydalanması mümkün bulunmaktadır.
DAMGA VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; aynı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “IV. Makbuzlar ve diğer kağıtlar” başlıklı bölümünün 1/b fıkrasında, maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtların nispi damga vergisine tabi olacağı hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, 4691 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesinde, “31/12/2028 tarihine kadar, bölgede çalışan AR-GE, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi; verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir. Bu kapsamdaki ücretlere ilişkin düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisnadır.” hükmü yer almaktadır.
Buna göre, 4691 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesi uyarınca, teknoloji geliştirme bölgelerinde çalışan Ar-Ge, tasarım ve destek personeline, münhasıran bölgedeki bu görevleri nedeniyle ödenecek ücretlere ilişkin düzenlenen kağıtlar 31/12/2028 tarihine kadar damga vergisinden istisna olup, teknoloji geliştirme bölgesinde yazılım projesi kapsamında Ar-Ge faaliyetinde bulunan şirketiniz tarafından şirket ortağına yapılan huzur hakkı ödemesinin, Ar-Ge ve yenilik faaliyetiyle doğrudan ilgili olması ve 4961 sayılı Kanunda belirtilen diğer şartların da taşınması kaydıyla bu ödemeler nedeniyle düzenlenen kağıtlara damga vergisi istisnası uygulanması mümkün bulunmaktadır.
…
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. karenaudit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
