Giriş
Sanayi ve üretim sektöründe kullanılan makinelerin muhasebeleştirilmesi ve vergisel açıdan değerlendirilmesi, işletmeler için oldukça önemlidir. Özellikle plastik geri dönüşüm faaliyetlerinde kullanılan plastik kırma ve plastik granül ekstrüzyon makineleri, faydalı ömür ve amortisman oranı açısından işletmelerin sıkça tereddüt yaşadığı konular arasında yer almaktadır.
Vergi Usul Kanunu’nda Amortismanın Yeri
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 313. maddesi, işletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya veya aşınmaya maruz kalan iktisadi kıymetlerin amortisman uygulamasına tabi olduğunu düzenlemektedir. Aynı kanunun 315. maddesinde ise amortisman oranlarının, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenip ilan edilen listeler esas alınarak tespit edileceği hükme bağlanmıştır.
Amortisman Listeleri ve Genel Tebliğler
Vergi Usul Kanunu’nun 333 Sıra No.lu Genel Tebliği ve sonrasında yapılan değişikliklerle, amortismana tabi iktisadi kıymetler için faydalı ömür ve amortisman oranları sektör bazında açıklanmıştır.
Bu listelerde makine, teçhizat ve sanayi ekipmanları, ait oldukları sektöre göre ayrı ayrı sınıflandırılmıştır. İşletmeler, kendi faaliyet alanlarına uygun amortisman oranlarını bu listelerden seçmekle yükümlüdür.
Plastik Geri Dönüşüm Makinelerinin Amortismanı
Özelgede açıklandığı üzere, amortisman listelerinin 49. bölümü “Atıkların Ayrıştırılması ve Kaynakların Geri Dönüşümü” kapsamında değerlendirilmiştir. Bu bölümde yer alan makineler için;
- Faydalı ömür: 10 yıl
- Amortisman oranı: %10
olarak belirlenmiştir.
Dolayısıyla hurda plastiklerin geri dönüşümünde kullanılan plastik kırma makineleri ile plastik granül ekstrüzyon makineleri, bu sınıflama kapsamında değerlendirilmekte ve 10 yıl boyunca %10 oranında amortismana tabi tutulmaktadır.
Uygulamada Dikkat Edilecek Hususlar
- Amortisman oranı ve faydalı ömür belirlenirken öncelikle sektör bazlı listeler dikkate alınmalıdır.
- Listede yer almayan iktisadi kıymetler için genel sınıflama üzerinden uygun oran seçilmelidir.
- Amortisman uygulaması, işletmenin doğru maliyet yönetimi ve vergi uyumu açısından önem taşır.
Özet
Plastik geri dönüşüm sektöründe kullanılan makineler, 10 yıl faydalı ömür ve %10 amortisman oranı ile itfa edilmektedir. Bu düzenleme, işletmelerin hem mali tablolarını doğru hazırlamaları hem de vergi yükümlülüklerini yerine getirmeleri açısından yol gösterici niteliktedir.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
| Soru | Cevap |
|---|---|
| Plastik kırma makinelerinin amortisman oranı nedir? | %10 amortisman oranı uygulanır. |
| Faydalı ömür kaç yıl olarak belirlenmiştir? | 10 yıl olarak tespit edilmiştir. |
| Amortisman oranları hangi tebliğlerde açıklanır? | 333 Sıra No.lu Genel Tebliğ ve devamındaki tebliğlerde yer almaktadır. |
| Plastik granül ekstrüzyon makineleri hangi sınıfa girer? | Atıkların ayrıştırılması ve geri dönüşüm sektörüne girer. |
| Vergi Usul Kanunu’na göre amortisman hangi maddede düzenlenmiştir? | 313 ve 315. maddelerde düzenlenmiştir. |
| Sektörel bazlı amortisman oranları nasıl belirlenir? | İlgili faaliyet koluna göre tebliğ ekindeki listelerden seçilir. |
| Amortisman oranı uygulanırken hangi yıl esas alınır? | Makinenin aktife alındığı yıl esas alınır. |
| Amortisman listesinde bulunmayan makineler nasıl değerlendirilir? | Genel sınıflamaya göre oran tespit edilir. |
| Plastik geri dönüşüm makineleri doğrudan gider yazılabilir mi? | Hayır, faydalı ömrü 10 yıl olup amortismana tabidir. |
| Amortisman uygulaması işletmelere ne fayda sağlar? | Vergi uyumu ve maliyet yönetiminde doğruluk sağlar. |
ÖRNEK ÖZELGE
T.C.
YALOVA VALİLİĞİ
Defterdarlık Gelir Müdürlüğü
| Sayı | : | 42152853-105-E.4814 | 24.03.2020 | |
| Konu | : | Plastik Kırma ve Plastik Granül Ekstrüzyon Makineleri Amortisman Oranı | ||
İlgide kayıtlı özelge talebinizin incelenmesinden, plastik kırma ve plastik granül ekstrüzyon makinalarının faydalı ömrü ve amortisman oranının ilgili amortisman listesinde bulunmadığından bahisle, hurda plastik geri dönüşüm işinde kullanılan söz konusu iktisadi kıymetlerin faydalı ömrü ve amortisman oranı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun;
– 313 üncü maddesinde, işletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle 269 uncu madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerinin bu Kanun hükümlerine göre yok edilmesinin amortisman mevzuunu teşkil edeceği, değeri (2020 yılı için) 1.400 TL’yi (2019 yılı için 1.200TL’yi) aşmayan peştemallıklar ile işletmede kullanılan ve değeri (2020 yılı için) 1.400 TL’yi (2019 yılı için 1.200 TL’yi) aşmayan alet, edevat, mefruşat ve demirbaşların amortismana tabi tutulmayarak doğrudan doğruya gider yazılabileceği, iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edenlerde bu haddin topluca dikkate alınacağı,
– 315 inci maddesinde, mükelleflerin amortismana tabi iktisadi kıymetlerini Hazine ve Maliye Bakanlığının tespit ve ilan edeceği oranlar üzerinden itfa edecekleri, ilan edilecek oranların tespitinde iktisadi kıymetlerin faydalı ömürlerinin dikkate alınacağı
hükme bağlanmıştır.
Bunun yanı sıra, mezkur Kanunun 315 inci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden amortismana tabi iktisadi kıymetler için uygulanacak “Faydalı Ömür ve Amortisman Oranları” belirlenerek; 339, 365, 389, 399, 406, 418, 439, 458 ve 506 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile değişik 333 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği eki liste (Amortisman Listesi) ile açıklanmıştır.
Bahse konu Genel Tebliğin (2) numaralı bölümünde, Tebliğe ekli listenin 1-6 bölümleri arasında genel sınıflamaların yapılarak amortismana tabi iktisadi kıymetlerin faydalı ömürleri ve amortisman oranlarının tespit edildiği, listenin diğer bölümlerinde ise sektörler itibarı ile kullanılan amortismana tabi iktisadi kıymetlerin faydalı ömürleri ve amortisman oranlarının belirlendiği, mükelleflerin uygun amortisman oranlarını tespit ederken öncelikle, sektörel bazda tespit edilen amortisman oranlarını dikkate alacakları, bu ayrımlarda bulunmayan amortismana tabi iktisadi kıymetler için uygulanacak oranları, genel sınıflamada yer verilen oranlara göre tespit edecekleri açıklanmıştır.
Ayrıca, mezkûr listede, “49. Atıkların Ayrıştırılmasının ve Kaynakların Geri Dönüşümünün Yapıldığı İktisadi Kıymetler: Çöplerin veya diğer katı atıkların veya ısıtma için kullanılan biyolojik atıkların veya katı, akışkan yada gaz halindeki yakıtların geri dönüşümünde kullanılan iktisadi kıymetler ve … katı atık toplama, biriktirme, işleme, ayırma, sınıflandırma ve katı çöp ve diğer çöpler için kullanılan destek ve dönüştürme işlevi gören iktisadi kıymetler …” bölümü kapsamındaki iktisadi kıymetler için faydalı ömür 10 yıl, amortisman oranı ise %10,00 olarak öngörülmüştür.
Buna göre, hurda plastik geri dönüşüm işinde kullanılan plastik kırma ve plastik granül ekstrüzyon makinelerinin, mezkûr listenin (49.) bölümü kapsamında faydalı ömür 10 yıl ve amortisman oranı %10,00 dikkate alınarak itfa edilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. karenaudit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
