Serbest meslek erbapları için mesleki giderlerin vergi matrahından düşülmesi hem Gelir Vergisi Kanunu hem de Katma Değer Vergisi mevzuatı açısından dikkatle düzenlenmiştir. Ancak hangi harcamaların indirim konusu yapılabileceği konusunda sıkça sorular gündeme gelmektedir. Bu yazımızda, serbest muhasebeci ve mali müşavirler gibi serbest meslek sahiplerinin dış giyim harcamalarının vergisel durumunu ele alıyoruz.
Serbest meslek sahiplerinin dış giyim harcamaları, hem Gelir Vergisi hem de Katma Değer Vergisi mevzuatına göre vergi matrahından indirilemez. Bu tür harcamalar özel yaşamda da kullanılabildiği için, mesleki gider olarak kabul edilmemektedir.
Serbest Meslek Kazancının Tespiti ve Gider İndirimi
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na göre serbest meslek kazancı, bir takvim yılı içinde elde edilen gelirlerden mesleki giderlerin düşülmesiyle hesaplanır. Ancak bu giderlerin düşülebilmesi için bazı koşullar aranmaktadır. Bu koşullar:
- Giderin kazancın elde edilmesi ve devam ettirilmesiyle doğrudan ilgili olması,
- Yapılan işin mahiyetine uygun olması,
- Giderin iş hacmiyle orantılı olmasıdır.
Dış Giyim Harcamaları Vergi Matrahından Düşülebilir mi?
Serbest meslek sahiplerinin şahsen yaptığı dış giyim harcamaları, özel yaşamda da kullanılabilir nitelikte olduğu için vergi mevzuatına göre kazancın elde edilmesiyle doğrudan ilgili kabul edilmemektedir.
Özetle, serbest meslek faaliyeti kapsamında yapılan dış giyim harcamaları, Gelir Vergisi Kanunu’nda tanımlanan mesleki giderler arasında yer almadığı için vergi matrahından düşülemez.
Yalnızca Çalışanlara Verilen Giyim Yardımları Düşülebilir
Gelir Vergisi Kanunu’nun 68. maddesine göre, sadece hizmetli veya işçilere işin icabı olarak verilen giyim eşyaları gider olarak kabul edilebilir. Ancak bu eşyaların:
- İşçinin işten ayrılması durumunda geri alınabilir olması,
- Hazır giyim olarak verilmiş olması ve,
- İşin gereği olarak giyilmesi zorunluluğu bulunmalıdır.
Dolayısıyla serbest meslek sahibinin kendisi için yaptığı dış giyim alışverişi, bu kapsama girmez.
KDV İndirimi de Mümkün Değil
Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30/d maddesine göre, kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler için ödenen KDV de indirilemez. Bu nedenle dış giyim harcamaları nedeniyle yüklenilen KDV de indirim konusu yapılamaz.
Sonuç
Serbest meslek faaliyetinde bulunan kişilerin kendi adlarına yaptıkları dış giyim harcamaları, hem Gelir Vergisi hem de KDV açısından gider veya vergi indirimi olarak dikkate alınamaz. Harcamanın işin gereği olduğunu belgelemek mümkün olmadıkça, bu tür giderlerin vergi avantajı sağlaması mümkün değildir.
Soru & Cevap Bölümü
- Serbest meslek sahibi dış giyim harcamalarını vergi matrahından düşebilir mi?
Hayır, bu harcamalar özel kullanım imkânı içerdiği için gider olarak kabul edilmez. - Mali müşavir kıyafet masrafını gider olarak yazabilir mi?
Hayır, kendi adına yaptığı kıyafet harcamaları vergi indirimi kapsamında değildir. - Gelir Vergisi Kanunu’na göre hangi giyim giderleri indirilebilir?
Sadece hizmetlilere işin gereği olarak verilen ve geri alınabilir nitelikteki giyim eşyaları. - Kendi adına alınan dış giyim için ödenen KDV indirilebilir mi?
Hayır, KDV Kanunu’na göre bu harcama için ödenen KDV indirilemez. - İş için yapılan giyim alışverişi hangi durumda gider sayılır?
Sadece işçilere verilmiş, işten ayrıldığında geri alınan ve işin gereği olan kıyafetlerde. - Serbest meslek kazancı nasıl hesaplanır?
Elde edilen gelirden, mesleki faaliyetle doğrudan ilgili giderler düşülerek hesaplanır. - Kıyafet harcamalarının vergiden düşülebilmesi için hangi şartlar aranır?
Harcamanın işle doğrudan ilgili olması ve özel kullanım olasılığı taşımaması gerekir. - Hizmetli veya işçiye verilen giyim eşyası vergiye tabi mi?
Hayır, bu tür harcamalar gider olarak kabul edilir ve indirilebilir. - Kıyafet alışverişi için düzenlenen fatura gider yazılabilir mi?
Eğer harcama özel kullanım içeriyorsa hayır, yazılamaz. - Serbest meslek faaliyeti yapan herkes bu kurala tabi midir?
Evet, tüm serbest meslek erbapları için bu hükümler geçerlidir.
ÖRNEK ÖZELGE
| T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Katma Değer Vergisi Grup Müdürlüğü) |
||||
| Sayı | : | 39044742-KDV.29-1692 | 23/10/2013 | |
| Konu | : | Serbest meslek erbabının dış giyim harcamalarının vergisel boyutu | ||
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, serbest muhasebeci ve mali müşavir olarak serbest meslek faaliyetinde bulunduğunuzu belirterek kendinize ait dış giyim harcamalarının serbest meslek kazancınızın tespitinde indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hususunda Başkanlığımız görüşleri sorulmaktadır.
I) GELİR VERGİSİ YÖNÜNDEN
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun; “Serbest Meslek Kazancının Tarifi” başlıklı 65 inci maddesinde; ” Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır…” hükmü yer almıştır.
Aynı Kanunun “Serbest Meslek Kazancının Tespiti” başlıklı 67 nci maddesinin birinci fıkrasında; “Serbest meslek kazancı bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan giderler indirildikten sonra kalan farktır.” hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan; “Mesleki Giderler” başlıklı 68 inci maddesinde de serbest meslek kazancının tespitinde hasılattan indirilecek giderler bentler halinde sayılmış olup, maddenin birinci fıkrasının 1 numaralı bendinde, “Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen genel giderler ( İkametgahlarının bir kısmını iş yeri olarak kullananlar, ikametgah için ödedikleri kiranın tamamı ile ısıtma ve aydınlatma gibi diğer giderlerin yarısını indirebilirler. İş yeri kendi mülkü olanlar kira yerine amortismanı, ikametgahı kendi mülkü olup bunun bir kısmını iş yeri olarak kullananlar amortismanın yarısını gider yazabilirler.)” hükmü, 2 numaralı bendinde; “Hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin müştemilatındaki iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emekli aidatı (bu primlerin ve aidatın geri alınmamak üzere Türkiye’de kain sigorta şirketlerine veya emekli ve yardım sandıklarına ödenmiş olması ve emekli ve yardım sandıklarının tüzel kişiliği haiz bulunmaları şartıyla) ile 27 nci maddede yazılı giyim giderleri” hükmü yer almıştır.
Aynı Kanunun 27 nci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde ise; “Demirbaş olarak verilen giyim eşyası (Resmi ve özel daire ve müesseselerce hizmet erbabına işin icabı olarak verilen ve bunların işten ayrılmaları halinde geri alınan giyim eşyası)” hükmüne yer verilmiştir.
Gelir Vergisi Kanununun 68 inci maddesinin birinci fıkrasının 1 numaralı bendinde yer alan genel giderlerin, serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak indirilebilmesi için kazancın elde edilmesi ve idamesi ile açık ve doğrudan bir bağının bulunması, yapılan işin mahiyetine uygun olması ve iş hacmi ile mütenasip olması gerekmektedir.
2 numaralı bendinde yer alan giyim giderleri ise işyerinde çalıştırılan hizmetli ve işçilere verilen giyim eşyalarıyla sınırlı olup, bu giyim eşyalarının işçilerce kullanımının işin gereği olması, bunların giyime hazır şekilde ve ayın olarak verilmesi, ticari teamüllere göre bu eşyanın işverence temininin alışılagelmiş olması ve hizmetli ve işçilerin işten ayrılmaları durumunda bunların geri teslim edilmesi gerekmektedir.
Bu hüküm ve açıklamaların birlikte değerlendirilmesi sonucunda; mesleğinizin ifasında kullandığınızı belirttiğiniz dış giyim eşyalarının münhasıran faaliyetinizin yürütülmesine mahsus olmaması, söz konusu dış giyim eşyalarınızın iş dışında özel hayatınızda da kullanılmaya elverişli olması nedenleriyle, belirtilen dış giyim harcamaları ile kazancınızın elde edilmesi veya idamesi arasında doğrudan bir bağ olduğundan söz edilemeyecektir.
Bu itibarla, serbest muhasebeci ve mali müşavirlik hizmetinin ifasında şahsınızın kullandığı dış giyime ait harcamalar Gelir Vergisi Kanununun 68 inci maddesinin 1 ve 2 numaralı bentleri kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, anılan harcamaların serbest meslek kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün değildir.
II) KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN
KDV Kanununun;
1/1 inci maddesinde, Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,
29/1 inci maddesinde, mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV den faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV yi indirebilecekleri,
30/d maddesinde Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen KDV nin, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan KDV den indirilemeyeceği
hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, mesleğinizin icrası için kullanılması zorunlu olmayan kendinize ait dış giyim harcamalarınız Gelir Vergisi Kanununa göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen gider olduğundan, KDV Kanununun 30/d maddesi uyarınca bu harcamalar nedeniyle yüklenilen KDV nin indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.
…
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. karenauddit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
