Kira gelirlerinin vergiye tabi olup olmadığı, özellikle icra takibi nedeniyle doğrudan tahsil edilemeyen durumlarda mükelleflerin en çok merak ettiği konular arasında yer almaktadır. İcra müdürlüğü aracılığıyla haczedilen kira alacaklarının gelir vergisine tabi olup olmayacağı, gayrimenkul sermaye iradı kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği sorusu sıkça gündeme gelmektedir.
Bu yazıda, icra dairesine yatırılan kira bedellerinin gelir vergisi beyannamesine dahil edilip edilmeyeceğine ilişkin merak edilenleri sade bir dille ele alıyoruz.
İcra müdürlüğü tarafından haczedilen ve alacaklı adına yatırılan kira gelirleri, Gelir Vergisi Kanunu’na göre tahsil edilmiş sayılır ve gayrimenkul sermaye iradı kapsamında gelir vergisine tabidir. Bu nedenle beyanname verilmesi zorunludur.
Kira Geliri Nedir ve Ne Zaman Vergilendirilir?
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesine göre; taşınmazların veya hakların kiraya verilmesinden elde edilen gelirler, gayrimenkul sermaye iradı olarak tanımlanır ve gelir vergisine tabidir.
Aynı Kanun’un 72. maddesinde ise tahsil esası benimsenmiştir. Yani gelir, fiilen tahsil edildiği anda vergilendirilir. Bu tahsilat;
- Nakit olarak doğrudan mal sahibine yapılabileceği gibi,
- Kamu kurumuna,
- İcra müdürlüğüne,
- Bankaya,
- Notere veya
- Posta yoluyla yatırıldığında da tahsil edilmiş sayılır.
İcra Dairesine Yatırılan Kira Gelirleri Vergiye Tabi mi?
Evet. Kiracının kira bedelini doğrudan mal sahibine değil de, hakkında başlatılmış bir icra takibi sonucu icra müdürlüğüne yatırması durumunda da bu gelir tahsil edilmiş sayılır. Dolayısıyla bu gelir için gayrimenkul sermaye iradı beyanı yapılması gerekir.
Buradaki temel kriter; mülk sahibinin kira gelirinin kendi adına bir kuruma yatırıldığını öğrenmiş olmasıdır. Mal sahibi bu tahsilattan haberdarsa, gelir vergisi beyannamesi verme yükümlülüğü doğar.
Sahte Senet veya Devam Eden Dava Durumu Beyanı Etkiler mi?
Hayır. Kiraya ilişkin icra takibi sahte bir senede dayanıyor ve bu nedenle dava açılmış olsa dahi, kira gelirleri icra dosyasına yatırılıyorsa, bu bedel tahsil edilmiş kabul edilir. Dava sürecinin devam ediyor olması, vergisel beyanı ertelemez veya ortadan kaldırmaz.
Sonuç
İcra yoluyla kira gelirine el konulması ve bu gelirlerin icra müdürlüğü aracılığıyla tahsil edilmesi, Gelir Vergisi Kanunu açısından tahsilat olarak değerlendirilir. Bu nedenle bu tür kira gelirlerinin gayrimenkul sermaye iradı kapsamında beyan edilmesi ve gelir vergisi matrahına dahil edilmesi gerekir.
Vergisel yükümlülüklerin zamanında ve doğru bir şekilde yerine getirilmesi adına, bu tür durumlarda kira gelirinin beyan edilip edilmeyeceği konusunda bir mali müşavire danışmanızda fayda vardır.
Sık Sorulan Sorular (Soru – Cevap)
- İcra müdürlüğü tarafından tahsil edilen kira gelirleri beyan edilir mi?
Evet, bu gelirler tahsil edilmiş sayılır ve beyan edilmesi gerekir. - İcraya yatırılan kira gelirleri vergiye tabi midir?
Evet, kamu kurumu veya icra müdürlüğü aracılığıyla yapılan tahsilatlar da gelir olarak kabul edilir. - Sahte senede dayanarak başlatılan icra takibinde beyan zorunluluğu var mı?
Evet, dava devam etse bile icra dosyasına yatırılan kira gelirleri vergiye tabidir. - Kira bedeli doğrudan mal sahibine ödenmese bile vergi doğar mı?
Evet, mal sahibi adına bir kuruma yapılan ödeme de tahsil sayılır. - Tahsil esasına göre vergi ne demektir?
Gelirin fiilen tahsil edilmesiyle birlikte vergilendirilmesi anlamına gelir. - Kira gelirleri için beyanname ne zaman verilir?
Gelirin elde edildiği yılı izleyen yılın Mart ayında beyanname verilmelidir. - Hacizli kira gelirleri için istisna uygulanır mı?
Genel şartları taşıyorsa istisna uygulanabilir, ancak beyanname yine verilmelidir. - İcra yoluyla tahsil edilen kira, brüt mü yoksa net mi beyan edilir?
Brüt kira bedeli esas alınarak beyan yapılmalıdır. - Gelirin beyanı için mal sahibinin bilgisi şart mı?
Evet, mal sahibinin bilgi sahibi olması durumunda tahsil gerçekleşmiş sayılır. - Beyanname vermezsem ne olur?
Vergi ziyaı ve usulsüzlük cezalarıyla karşılaşabilirsiniz.
ÖRNEK ÖZELGE
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Eskişehir Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü
| GÜNLÜDÜR | ||||
| Sayı | : | 11355271-120.05[72-2020/17]-E.39864 | 24.09.2020 | |
| Konu | : | İcra Müdürlüğünce Haczedilen Kira Gelirinin Beyanı | ||
| İlgi | : | 04/03/2020 tarihli özelge talep formu. |
İlgide kayıtlı özelge talep formunda; hakkınızda ……….. 4. İcra Müdürlüğünce kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takip başlatıldığı ve kira gelirlerinize haciz konulduğu, 2019 yılı Mayıs ayından bu yana kira alacaklarınızın icra dosyasına yatırıldığı, senedin sahte olduğu konusunda açmış olduğunuz davanın ise devam ettiği, dava süresince haczedilen kira gelirlerinizin icra dosyasına ödeneceği belirtilerek, icra müdürlüğünce haczedilen kira gelirlerinizden dolayı gelir vergisi beyannamesi vermeniz gerekip gerekmediği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde; yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun “Gayrisafi hasılat” başlıklı 72 nci maddesinde; “Gayrimenkul sermaye iratlarında, gayrisafi hasılat, 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak nakten veya aynen tahsil edilen kira bedellerinin tutarıdır.
…
Gayrimenkul iradı sahipleri için,
1- Ittıla hasıl etmeleri kaydiyle, namlarına, kamu müessesesine, icra dairesine, bankaya, notere veya postaya para yatırılması;
2- Kira olarak doğan alacağın başka bir şahsa temliki (Temlikin ivazlı olup olmadığına bakılmaz. İvazlı temliklerde ivazın tahsil şartı aranmaz.) veya kiracısına olan borcu ile takası; tahsil hükmündedir.
…” hükümlerine yer verilmiştir.
Yukarıda yer alan hükümlere göre; gayrimenkul sermaye iradının vergilendirilmesinde, gelirin elde edilmesi tahsil esasına bağlanmış olup gayrimenkul sermaye iradı sahipleri için bilgisi olmaları şartıyla, adlarına, kamu müessesine, icra dairesine, bankaya, notere veya postaya para yatırılması, gayrisafi hasılatın tespiti yönünden tahsil hükmündedir.
Buna göre; 2019 takvim yılında haczedilerek adınıza icra müdürlüğüne yatırılan kira bedellerinin, tarafınızca tahsil edildiği kabul edilerek gayrimenkul sermaye iradı kapsamında vergilendirilmesi gerekmektedir.
…
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. karenaudit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
