Esnaf muaflığı, küçük ölçekli ticaret ve üretim faaliyetlerinde bulunan bireylerin gelir vergisinden muaf tutulduğu bir düzenlemedir. Ancak bu muafiyet, yapılan mal ve hizmet satışlarının vergilendirilmesine dair tüm yükümlülüklerin ortadan kalktığı anlamına gelmez. Özellikle Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi kapsamında yapılan ödemeler üzerinden gelir vergisi tevkifatı uygulanabilir.
Esnaf Muaflığında Vergilendirme Nasıl Yapılır?
Esnaf muaflığı kapsamında bulunan kişiler, mal veya hizmet sattıkları kişi ya da kurumların niteliğine göre tevkifat yoluyla vergilendirilebilir. Gelir Vergisi Kanunu’nun 9. maddesi, bu kişilerin vergiden muaf tutulduğunu belirtse de aynı maddenin son fıkrası, bu muafiyetin 94. madde uyarınca yapılan tevkifatı engellemediğini açıkça belirtmektedir.
94. maddeye göre tevkifat yapmakla yükümlü olan kişi veya kurumlar, esnaf muafiyetinden yararlananlardan mal veya hizmet alımı yaptıklarında, ödedikleri bedeller üzerinden belirli oranlarda gelir vergisi kesintisi yapmak zorundadır.
Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi Zorunlu mu? Hangi Durumlarda Alınmalıdır?
Hangi Durumlarda Tevkifat Yapılır ve Oranları Nelerdir?
Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinin 13 numaralı bendine göre:
9. maddenin 6 ve 8 numaralı bentlerinde belirtilen emtiaların bedelleri veya bu ürünlerin üretiminde yapılan hizmetler için yüzde 2,
İnternetten Satışta Tevkifat Nasıl Uygulanır?
Gelir Vergisi Kanunu’nun 9. maddesinin 10 numaralı bendi uyarınca, internetten satış yapan esnaf muaflığı sahiplerinin gelirleri, özel olarak açılmış ticari banka hesaplarına aktarılır. Bu hesaplar, sadece muafiyet kapsamındaki internet satış gelirleri için kullanılabilir.
Bankalar, bu hesaplara aktarılan tutarlar üzerinden yüzde 4 oranında gelir vergisi tevkifatı yapar. Ancak eğer kişi en az bir işçi çalıştırıyorsa, bu oran yüzde 2’ye düşer. Bu tevkifat, aylık olarak hesaplanır ve muhtasar beyanname ile beyan edilerek ödenir.
Evde Üretim Yapanlar Vergiden Muaf mı? Esnaf Muafiyeti Kimleri Kapsıyor?
Sonuç Olarak:
Esnaf muaflığı vergiden tamamen muafiyet anlamına gelmez. Alıcı kurumların tevkifat sorumluluğu devam eder. Özellikle internetten satış yapanların vergi kesintisi banka üzerinden otomatik olarak yapılmaktadır.
10 Soru 10 Cevap ile Esnaf Muafiyetinde Tevkifat
- Esnaf muafiyeti olanlar vergi öder mi?
Vergi dairesine doğrudan ödeme yapmazlar ama alıcılar tevkifat keser. - Tevkifat nedir?
Mal veya hizmet alımı sırasında yapılan gelir vergisi kesintisidir. - Hangi mal alımlarında tevkifat yapılır?
Genel mal alımlarında yüzde 5, hurda alımında yüzde 2 oranında tevkifat yapılır. - Hangi hizmetlerde tevkifat yapılır?
Ayrıştırılamayan veya özel olarak tanımlanmayan hizmetlerde yüzde 10 tevkifat uygulanır. - İnternetten satışta nasıl vergilendirme olur?
Bankalar ticari hesaplara yatan tutar üzerinden tevkifat yapar. - Banka tevkifatı ne kadar?
Genel oran yüzde 4, işçi çalıştıranlarda yüzde 2’dir. - Tevkifat kim tarafından ödenir?
Alıcı kurum veya banka tarafından muhtasar beyannameyle beyan edilerek ödenir. - Vergi muafiyeti tevkifatı engeller mi?
Hayır, muafiyet 94. madde kapsamındaki tevkifatı engellemez. - Ticari hesap zorunlu mu?
İnternetten satış yapan esnaf muafiyeti sahipleri için zorunludur. - Elektrik satışı yapanlar vergilendiriliyor mu?
İhtiyaç fazlası elektrik için yapılan ödemelerde tevkifat oranı sıfırdır.
2025 Esnaf Muaflığı Nedir ve Kimler Yararlanabilir?
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI’NIN KONU HAKKINDAKİ ÖZET BİLGİLENDİRME YAZISI
Esnaf muaflığı kapsamında bulunanlar ne şekilde vergilendirilmektedir?
Esnaf muaflığı kapsamında bulunanlar, mal veya hizmet teslim ettikleri kişilerin durumuna bağlı olarak tevkif suretiyle vergilendirilmektedir.
Esnaf muaflığı, Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin son fıkrası hükmü gereğince, aynı Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle vergilendirmeye engel teşkil etmemektedir.
Buna göre, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi uyarınca tevkifat yapmak zorunda olanlar; esnaf muaflığından yararlananlardan mal ve hizmet alımları karşılığında yaptıkları ödemeler üzerinden aynı Kanunda belirlenen oranlarda gelir vergisi tevkifatı yapacaklardır.
Vergiden muaf esnaftan mal ve hizmet alımları karşılığı yapılacak ödemeler üzerinden vergi tevkifatı yapılacak mı? Yapılacaksa oranı nedir?
Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin son fıkrasında, “Bu muaflığın, 94 üncü madde uyarınca tevkif suretiyle kesilen vergiye şümulü yoktur.” hükmü yer almakta olup, aynı Kanunun 94 üncü maddesinde, nakden veya hesaben yaptığı ödemelerden vergi tevkifatı yapmak zorunda olanlar ile tevkifata tabi tutulacak ödemeler belirtilmiştir.
Buna göre, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca tevkifat yapmak zorunda olanların, aynı maddenin 13 numaralı bendi uyarınca esnaf muaflığından yararlananlardan mal ve hizmet alımları karşılığında yaptıkları ödemeler üzerinden;
a) 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (6) ve (8) numaralı bentlerinde yer alan emtia bedelleri veya bu emtianın imalinde ödenen hizmet bedelleri üzerinden (2012/3322 sayılı B.K.K uyarınca) % 2,
b) Hurda mal alımları için (2009/14592 sayılı B.K.K uyarınca) % 2,
c) Diğer mal alımları için (2009/14592 sayılı B.K.K uyarınca) % 5,
ç) (2018/11750 sayılı BKK ile Yürürlük 18/5/2018) 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (9) numaralı bendi kapsamında esnaf muaflığından yararlananlara ihtiyaç fazlası elektrik bedeli olarak yapılan ödemeler üzerinden % 0,”
d) Diğer hizmet alımları (a, b ve c alt bentleri hariç olmak üzere mal ve hizmet bedelinin ayrılamaması hali de bu kapsamdadır) için (2009/14592 sayılı B.K.K uyarınca) % 10,
oranında gelir vergisi tevkifatı yapmaları gerekmektedir.
Diğer taraftan, Bankalar tarafından, Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasına eklenen (10) numaralı bent hükmü kapsamında Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi ibraz edenlere, münhasıran internet ve benzeri elektronik ortamlarda yapılacak mal satışlarına ilişkin elde edilen hasılatın yatırılacağı ticari bir hesap açılacaktır. Bu bent kapsamında açılacak ticari hesaptan anlaşılması gereken, münhasıran esnaf muaflığı kapsamında internetten satışı yapılan ürünlere ilişkin satış bedellerinin tahsil edileceği ve tahsil edilen bu tutarların tevkifat matrahı olarak kabul edileceği bir hesaptır.
Bankalar, bu ticari hesaplara aktarılan tutarlar üzerinden, aktarım tarihi itibarıyla %4 oranında gelir vergisi tevkifatı yapacaklar ve bir aya ilişkin aktarılan tutarlar üzerinden tevkif edilen vergileri, 98 ve 119 uncu maddelerdeki esaslar çerçevesinde muhtasar beyanname ile beyan edip ödeyeceklerdir.
Bu bent kapsamında esnaf muaflığından yararlanan kişilerin bir veya üzeri işçi çalıştırdığı durumlarda tevkifat oranı %2 olarak uygulanacaktır.
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. karenaudit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
