Motorlu taşıt alımında engelli bireyler için tanınan ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) istisnası, uygulamada sık karşılaşılan veraset durumlarında nasıl geçerliliğini korur?
ÖTV İstisnası ve Veraset Yoluyla İntikal
Engelli bireylerin ÖTV muafiyetiyle satın aldığı taşıtların vefat sonrası mirasçılara geçişinde, bazı özel kurallar uygulanmaktadır. ÖTV Kanunu’na göre, ilk iktisabında ÖTV istisnası uygulanan bir taşıt, veraset yoluyla intikal ediyorsa ÖTV tahsil edilmez. Ancak uygulamada bu istisnanın geçerli olması için belirli şartların sağlanması gerekir.
Ortak Kayıt ve Tescil Şartı
Araç, vefat eden kişinin tüm yasal mirasçıları adına ortak şekilde kayıt ve tescil ettirilirse, bu işlem veraset yoluyla intikal olarak kabul edilir ve ÖTV uygulanmaz. Taşıtın bütün mirasçılar adına tescili burada kritik önemdedir.
Sadece Araç Varsa ve Tek Mirasçıya Geçiş Yapılıyorsa
Terekede yalnızca taşıt bulunuyorsa ve bu araç tek bir mirasçıya devrediliyorsa, bu işlem veraset yoluyla intikal olarak kabul edilmez. Dolayısıyla, kendi miras payının dışındaki kısımlar için ÖTV yükümlülüğü doğar.
Taşıtla Birlikte Başka Mal Varsa ve Feragat Belgesi Sunuluyorsa
Terekede taşıt dışında başka mal veya haklar da yer alıyorsa ve diğer mirasçılar, taşıt üzerindeki haklarından ivazsız (bedelsiz) feragat ettiğini gösteren belgeleri sunarsa, taşıtın tek bir mirasçıya intikali dahi olsa, bu işlem veraset yoluyla intikal sayılır ve ÖTV tahsil edilmez.
Ancak burada da önemli bir koşul vardır: terekedeki diğer mal ve hakların değeri, taşıtın değeriyle orantılı olmalıdır. Aksi takdirde işlemin ÖTV muafiyeti kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmaz.
Sonuç ve Uygulama Tavsiyesi
Bu konu, miras işlemlerini yürüten avukatlar, mali müşavirler ve veraset işlemlerini yöneten kişiler açısından dikkat gerektirir. Hatalı kayıtlar veya eksik belgeler, vergi yükümlülüğü doğurabilir. Bu nedenle miras paylaşımı öncesi, taşıt değerleri ve mirasçıların hakları detaylıca analiz edilmelidir.
10 Soru – 10 Cevap:
- Engelli bireyin vefatında ÖTV’siz alınan taşıt mirasçılara geçerken vergi doğar mı?
Hayır, eğer taşıt tüm mirasçılar adına kayıt edilirse ÖTV aranmaz. - Taşıt sadece bir mirasçıya geçerse ne olur?
Sadece miras payı kadar olan kısmı veraset sayılır, kalanı için ÖTV tahsil edilir. - Terekede başka mal yoksa ve araç tek mirasçıya kalırsa durum nedir?
Bu durumda tam anlamıyla veraset sayılmaz, ÖTV doğabilir. - Başka mal da varsa ve diğer mirasçılar feragat ederse durum değişir mi?
Terekede taşıt dışında başka mal veya haklar da yer alıyorsa ve diğer mirasçılar, taşıt üzerindeki haklarından ivazsız (bedelsiz) feragat ettiğini gösteren belgeleri sunarsa, taşıtın tek bir mirasçıya intikali dahi olsa, bu işlem veraset yoluyla intikal sayılır ve ÖTV tahsil edilmez. Ancak burada da önemli bir koşul vardır: terekedeki diğer mal ve hakların değeri, taşıtın değeriyle orantılı olmalıdır. Aksi takdirde işlemin ÖTV muafiyeti kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmaz. - Feragat belgesi zorunlu mudur?
Evet, diğer mirasçıların lehine feragat ettiğini belgelendirmesi gerekir. - Taşıt dışı malvarlıklarının değeri önemli mi?
Evet, taşıt değeriyle orantılı olmalıdır. - Kayıt ve tescil tüm mirasçılar adına yapılmazsa ÖTV çıkar mı?
Evet, aksi halde vergi doğabilir. - Mirasçılar arasında paylaştırmadan araç devredilebilir mi?
Ancak gerekli şartlar sağlanırsa veraset intikali sayılır. - ÖTV muafiyeti hangi kanuna dayanır?
Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na. - Bu süreçte en çok yapılan hata nedir?
Tüm mirasçılar adına ortak kayıt yapılmaması ve feragat belgesi sunulmaması.
GİB Özet Bilgilendirme Yazısı
Engellinin vefat etmesi durumunda ÖTV istisnası kapsamında iktisap edilen taşıtın veraset yoluyla intikalinde ÖTV aranır mı?
ÖTV Kanununa göre, ilk iktisabında istisna uygulanan kayıt ve tescile tabi taşıtların, veraset yoluyla intikallerinde ÖTV aranmaz. Dolayısıyla, taşıtın veraset yoluyla intikaline bağlı olarak müştereken bütün mirasçılar adına kayıt ve tescil edilmesi halinde, bu intikal işlemi nedeniyle ÖTV uygulanmaz.
Ancak, muristen mirasçılara sadece bir taşıtın intikal etmiş olması, başka bir mal ve/veya hakkın intikal etmemiş olması halinde, taşıtın miras hisselerinin tek bir mirasçıya devredilmesi, devralan mirasçı açısından (kendi miras hissesine karşılık gelen kısmı hariç olmak üzere) “veraset yoluyla intikal” olarak değerlendirilmez.
Muristen mirasçılara intikal etmiş olan terekede söz konusu taşıtın yanı sıra başkaca mal ve/veya hakkın da bulunması halinde ise diğer mirasçıların, lehine taşıt üzerindeki mülkiyet hakkından ivazsız olarak feragatini gösteren belgenin ibrazı şartıyla istisnadan yararlanılmış olan taşıtın lehine feragat edilen mirasçıya intikali, “veraset yoluyla intikal” olarak değerlendirilir. Bununla birlikte, terekede yer alan diğer mal ve/veya hakların değerinin taşıtın değeri ile mütenasip olması gerekmektedir.
Kaynak: GİB Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. karenaudit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
