Kurye hizmeti sunan şirketlerin en önemli maliyet kalemlerinden biri araç giderleridir. Peki bu giderlerin ne kadarı vergi matrahından indirilebilir? Özellikle binek araçlar ve motosikletler için geçerli olan vergi mevzuatına göre neler mümkün? İşte bu soruların yanıtları…

Konuya Giriş: Gider İndirimi ve Vergi Mevzuatı

Vergi mevzuatında araç giderlerinin indirimi, faaliyet türüne ve aracın niteliğine göre farklılık gösterir. Özellikle binek otomobillerin gider indirimi, 7194 sayılı Kanun ile getirilen sınırlamalara tabidir. Kurye hizmetleri gibi faaliyetlerde kullanılan araçların durumu ise bu sınırlamalardan bazı yönleriyle ayrılır.

Kurye Araçlarında Gider İndirimi: Hangi Araçlar, Hangi Şartlarla?

1. Cargo Tip Araçlar

Eğer kurye hizmetlerinde kullanılan araç, Cargo tipi ve ticari amaçla tasarlanmışsa, yani:

• Şoför ve yolcu bölmesi ile eşya bölmesi arasında sabit bir bariyer varsa,
• Türk Gümrük Tarife Cetveli’nde 87.03 pozisyonuna giren binek otomobil kapsamında değerlendirilmemişse,

bu aracın tüm giderleri kurum kazancının tespitinde tamamen gider olarak indirilebilir.

2. Motosikletler

Kurye hizmetlerinde sıkça kullanılan iki tekerlekli motosikletler, binek araç sayılmadığından, giderlerinin tamamı vergi matrahından indirilebilir. Motosikletin işletmeye dahil edilmiş ve işte kullanılıyor olması yeterlidir.

3. Binek Otomobiller

Eğer kullanılan araç binek otomobil niteliğindeyse (örneğin station wagon, sedan vb.), bu durumda;

• Şirketin faaliyet konusu binek araç kiralama ya da taşımacılık değilse,
• Giderlerin yalnızca %70’i indirim konusu yapılabilir.

Bu oran hem amortismanlar hem de diğer giderler için geçerlidir.

KDV Açısından Durum

KDV Kanunu’na göre, giderlerin sadece vergi matrahından indirilebilen kısmına isabet eden Katma Değer Vergisi de indirilebilir. Yani:

Vergiden indirilemeyen giderler için ödenen KDV, KDV indirimi kapsamında değerlendirilemez.

Uygulama Örneği: Şirketinizin Aracına Göre Değerlendirme

Araç Türü	Giderin İndirilebilirliği	KDV İndirimi
Motosiklet	%100	%100
Cargo Tip (Ticari)	%100 (şartlara uygunsa)	%100
Binek Otomobil	%70 (mevzuata uygun şekilde)	%70’e isabet eden kısmı

Neden Önemli?

Araç giderlerinin muhasebe kayıtlarında doğru sınıflandırılması ve yasal sınırlamalara uygun şekilde beyan edilmesi, vergi incelemeleri sırasında olası ceza risklerini azaltır. Özellikle binek araç sınıfına giren taşıtlarda, %70 gider indirimi sınırına dikkat edilmemesi durumunda, vergi ziyaı cezalarıyla karşılaşılabilir.

 

---

10 Soru 10 Cevap: Araç Giderlerinin Vergisel Durumu

1. Kurye şirketi bir motosiklet aldı, tüm giderlerini indirebilir mi?
Evet, motosikletler binek araç sayılmadığı için giderlerin tamamı indirilebilir.

2. Binek otomobil giderlerinin tamamı indirilebilir mi?
Hayır, yalnızca %70’i indirilebilir.

3. Cargo tip araçlar için gider sınırlaması var mı?
Eğer vergi mevzuatına göre binek araç sayılmıyorsa ve kurye hizmetlerinde kullanılıyorsa, sınırlama yoktur.

4. %70’lik gider kısıtlaması neye göre belirleniyor?
Türk Gümrük Tarife Cetveli’nde 87.03 pozisyonuna giren araçlara göre.

5. Binek araçlar için KDV indirimi yapılabilir mi?
Sadece indirilebilen giderlere isabet eden KDV için mümkündür.

6. Cargo araçta sabit panel yoksa ne olur?
Araç binek sayılabilir ve %70 sınırı devreye girer.

7. Araç amortismanı da bu sınırlamalara dahil mi?
Evet, binek araçlarda amortismanlarda da yıllar itibarıyla gider yazma sınırı vardır.

8. Hangi faaliyetlerde %100 gider indirimi yapılabilir?
Araç kiralama gibi faaliyetlerde sınırlama uygulanmaz.

9. Araç giderlerinin yanlış beyanı neye yol açar?
Vergi cezası ve vergi ziyaı ile karşılaşılır.

10. Binek Oto Gider Kısıtlamasına İlişkin düzenlemeler ne zaman yürürlüğe girdi?
1 Ocak 2020 tarihinden itibaren geçerli.

 

 

---

ÖRNEK ÖZELGE

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Gelir Ve Kurumlar Vergileri Grup Müdürlüğü

Sayı	:	E-62030549-120[40/2023]-		06.03.2024
Konu	:	Binek araçlara ait giderlerin indirim konusu yapılıp yapılmayacağı

İlgi

:

….

İlgide kayıtlı özelge talep formunda; şirketinizin kurye hizmetleri faaliyetinde bulunduğunu, aktifinizde kayıtlı iki tekerlekli …. motosiklet ve …. Cargo Tip araçlarla kurye hizmetleri faaliyeti (….) gösterdiğiniz belirtilerek, bu araçlara ait giderlerin tamamının gider olarak indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde; kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

Gelir Vergisi Kanununun 38 inci maddesinde ise bilanço esasına göre ticari kazancın, teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet fark olduğu; bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce işletmeye ilave olunan değerlerin bu farktan indirileceği, işletmeden çekilen değerlerin ise farka ilave olunacağı; ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri ile bu Kanunun 40 ve 41 inci maddeleri hükümlerine uyulacağı hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanunun ticari kazancın tespitinde indirilebilecek giderlerin sayıldığı 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendinde ise; “Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri” hükmüne yer verilmiş olup, söz konusu bende 7194 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi ile 1/1/2020 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi gelir ve kazançlarına uygulanmak üzere “(Şu kadar ki faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, binek otomobilleri ilişkin giderlerin en fazla %70’i indirilebilir.)” parantez içi hükme yer verilmiştir.

Konuya ilişkin detaylı açıklamalar 311 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin “Binek Otomobillerin Giderleri ve Amortismanların Vergi Matrahından İndirilmesi” başlıklı beşinci bölümünde yapılmış olup, anılan Tebliğin 12 nci maddesinin ikinci fıkrasında, “Kanun maddesinde yer alan binek otomobil ifadesinden Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.03 pozisyonunda yer alan motorlu taşıtların anlaşılması gerekmektedir. Ambulanslar, mahkûm taşımaya mahsus arabalar, para arabaları, cenaze arabaları, itfaiye öncü arabaları gibi özel amaçla yapılmış motorlu taşıtlar, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre trafik şube veya bürolarına kayıt ve tescil edilme zorunluluğu bulunmayan ve sadece havalimanı apron bölgesi gibi belli alanlarda kullanılan taşıtlar 87.03 pozisyonunda yer almakla birlikte binek otomobil kapsamında değerlendirilmeyecektir. 1+1, 1+3, 1+4 veya 1+7 koltuklu, şoför ve öndeki yolcunun arkasındaki kısımda emniyet kemerleri veya emniyet kemeri montajı için tertibat, koltuk ve emniyet ekipmanı montajı için sabit tertibat, aracın iç kısmının her tarafında, araçların yolcu bölümlerinde yer alan konfor özellikleri ve iç döşemeleri (örneğin: yer kaplamaları, havalandırma, iç aydınlatma, küllükler), iki yan panel boyunca arka camları bulunan (en arkada yük bölümünün sağ ve sol taraflarında cam bulunsun bulunmasın); şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunmayan kapalı kasa motorlu taşıtlar 87.03 pozisyonunda yer almakta olup, binek otomobiller bu kapsamda değerlendirilmektedir. Bu bağlamda binek otomobiller, 87.03 pozisyonunda tanımlanan binek otomobiller ile esas itibarıyla insan taşımak üzere imal edilmiş (87.02 pozisyonuna girenler hariç) (steyşın vagonlar ve yarış arabaları dâhil) hem insan hem eşya taşıyabilen motorlu araçlar gibi çok amaçlı araçları kapsamaktadır.” açıklamalarına yer verilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, faaliyet konunuz itibarıyla binek otomobillerin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi faaliyetleriyle iştigal etmeyen Şirketinizin kurye hizmetleri faaliyetinde kullanmış olduğunuz … Cargo Tip aracın, şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunması ve anılan Tebliğdeki 87.03 pozisyonunda tanımlanan binek otomobiller kapsamına girmemesi halinde, bu aracınıza ilişkin yapmış olduğunuz giderlerin tamamının kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkündür.

Öte yandan, Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.03 pozisyonunda yer alan araçlara ait giderlerin en fazla %70’inin kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınacağı tabiidir.

Diğer taraftan, iki tekerlekli … motosikletin işletmeye dahil edilmesi ve işte kullanılması kaydıyla, giderlerinin Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı kapsamında, binek otolarda gider kısıtlamasına ilişkin sınırlamalara tabi olmaksızın, safi kazancın tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

3065 sayılı KDV Kanununun;

– 1/1 inci maddesinde, Türkiye’de ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV’ye tabi olduğu,

– 29/1-a maddesinde, mükellefler yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV’den, bu kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV’yi indirim konusu yapabileceği,

– 30/d maddesinde, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen KDV’nin indirim konusu yapılamayacağı

hüküm altına alınmıştır.

Buna göre, Şirketinize ait araçlara ilişkin giderlerin Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları uyarınca kazancın tespitinde gider olarak kabul edilen kısmına isabet eden KDV tutarlarının indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

…