Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin araç satışı sırasında hangi belgeleri düzenlemesi gerektiği ve satış işleminin vergisel yükümlülük doğurup doğurmadığı meslek mensupları için sık sorulan konular arasındadır. İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen özelgeye göre, bu tür satış işlemleriyle ilgili dikkat edilmesi gereken bazı temel hususlar bulunmaktadır.
Basit Usulde Vergilendirme Nedir?
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 46. maddesine göre, belirli şartları sağlayan mükelleflerin ticari kazançları basit usulde tespit edilir. Bu usul, vergilemede daha sade bir yaklaşım benimser ve genellikle küçük esnafı kapsar. Basit usulde vergilendirilen mükellefler defter tutmaz, ancak belge düzeni, bildirim ve diğer bazı yükümlülüklere tabidir.
Sabit Kıymetlerin Satışı ve Vergilendirme Durumu
215 ve 230 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğlerinde açıklandığı üzere, basit usule tabi mükelleflerin amortismana tabi sabit kıymetleri (örneğin bir ticari araç) gider olarak yazmaları veya amortisman ayırmaları mümkün değildir. Dolayısıyla bu kıymetlerin satışı da ticari kazanca dahil edilmez.
Fatura Düzenleme Zorunluluğu Var mı?
Hayır. 230 Seri No.lu Tebliğ uyarınca, basit usul mükellefleri taşıt gibi sabit kıymetlerini sattıklarında fatura düzenlemek zorunda değildir. Ancak işlemin geçerliliği ve tevsiki açısından noter satış sözleşmesi düzenlenmelidir.
Uygulamada Ne Yapılmalı?
Muhasebeci ve mali müşavirlerin, basit usul mükelleflerine ticari araç satışı durumunda:
- Fatura kesmeye gerek olmadığını,
- İşlemin noter sözleşmesiyle belgelendirilmesi gerektiğini,
- Satış bedelinin gelir olarak dikkate alınmayacağını,
açıkça belirtmeleri önem taşır.
Sık Sorulanlar ve Yanıltıcı Uygulamalardan Kaçınma
İnternet aramalarında sıkça rastlanan Basit usulde araç satışı KDV, faturasız araç satışı cezası, aracın satışı gelir vergisine tabi mi? gibi sorular, yanlış uygulamalara zemin hazırlayabilir. Bu nedenle hem meslek mensuplarının hem mükelleflerin resmi özelge ve mevzuatlara dayanarak işlem yapmaları gerekir.
10 Soru – 10 Cevap
1. Basit usulde mükellef araç satarsa fatura kesmesi gerekir mi?
Özelgeye göre hayır, fatura kesmesi gerekmez.
2. Satış işlemi nasıl belgelenmelidir?
Noter satış sözleşmesi ile.
3. Satış bedeli gelir olarak beyan edilir mi?
Hayır, beyana konu edilmez.
4. Bu satış KDV’ye tabi midir?
Hayır, satış KDV’ye tabi değildir.
5. Araç amortismana tabi tutulabilir mi?
Hayır, basit usulde amortisman ayrılmaz.
6. Bu kurallar hangi tebliğlerle açıklanmıştır?
215 ve 230 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğleri ile.
7. Satıştan elde edilen gelir deftere kaydedilir mi?
Hayır, basit usul mükellefleri defter tutmaz.
8. Satışta belge düzenlenmezse ceza olur mu?
Özelgeye göre Hayır, noter sözleşmesi yeterlidir.
9. Bu işlem vergisel açıdan bir kazanç doğurur mu?
Hayır, sabit kıymet satışı kazanca dahil edilmez.
10. Muhasebeciler bu konuda nasıl yönlendirme yapmalı?
Mükellefe fatura düzenlememesi ve noter sözleşmesi yapması gerektiğini açıkça belirtmelidir.
ÖRNEK ÖZELGE
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları Gelir Ve Kurumlar Vergileri Grup Müdürlüğü
| Sayı | : | 62030549-120[46-2020/96]-E.767027 | 15.10.2020 | |
| Konu | : | Basit usul mükellefinin ticari aracını satması durumunda vergilendirme | ||
| İlgi | : | 23/01/2020 tarih ve 272714 evrak kayıt numaralı özelge talep formu. |
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, servis işletmeciliği faaliyeti nedeniyle basit usulde ticari kazanç mükellefi olduğunuzu ve faaliyette bulunduğunuz minibüsünüzü sattığınızı belirterek, söz konusu satış nedeniyle fatura düzenleyip düzenlemeyeceğiniz hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun “Basit Usulde Ticari Kazancın Tespiti” başlıklı 46 ncı maddesinde, “47 ve 48 inci maddelerde yazılı şartları topluca haiz olanların ticari kazançları basit usulde tespit olunur.
Basit usulde ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki müspet farktır. Bu fark yapılan faaliyetle ilgili olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre alınması ve verilmesi mecburi olan alış ve giderler ile hasılatlara ilişkin belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanır. Bu suretle tespit ve beyan olunan kazanç vergi tarhına esas alınır. Bu usulde vergilendirilenler, kazancın tespiti ve Vergi Usul Kanunu’nun defter tutma hükümleri hariç, bildirme, vesikalar, muhafaza, ibraz, diğer ödevler ve ceza hükümleri ile bu Kanun ve diğer kanunlarda yer alan ikinci sınıf tüccarlar hakkındaki hükümlere tabidirler.” hükmüne yer verilmiştir.
Konu ile ilgili açıklamaların yapıldığı, 215 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin 32 nci paragrafında, basit usulde vergilendirilen mükelleflerin, kullandıkları sabit kıymetleri gider yazamayacakları ve amortismana tabi tutamayacakları, 230 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin 4 üncü bölümünde ise, basit usulde vergilendirilen mükelleflerin taşıt ve diğer sabit kıymetlerini satmaları halinde fatura düzenleme yükümlülüklerinin bulunmadığı açıklanmıştır.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalara göre servis taşımacılığı faaliyetinde bulunduğunuz aracın satılması halinde fatura düzenleme yükümlülüğünüz bulunmamakta olup, söz konusu satışın noter satış sözleşmesi ile tevsik edilmesi mümkün bulunmaktadır.
…
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. karenaudit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
