Avukatlar arasında sıkça sorulan konulardan biri de ücretli olarak çalışan bir avukatın isminin iş yerinin tabelasında yer almasının, vergi açısından “işe başlama” olarak kabul edilip edilmeyeceğidir. Bu durum, özellikle genç avukatlar ve bir ofiste sigortalı olarak çalışan meslektaşlar için önemli sonuçlar doğurabilir.

Bu yazıda, Vergi Usul Kanunu ve Gelir Vergisi Kanunu çerçevesinde bu durumun nasıl değerlendirildiğini detaylı şekilde ele alıyoruz.

Avukatlık ofisinde sigortalı çalışan bir avukatın isminin tabelada yer alması, Vergi Usul Kanunu uyarınca işe başlama sayılır ve bu durum serbest meslek mükellefiyetinin doğmasına yol açar. Bu nedenle işveren avukatlar ve çalışan avukatlar bu konuda dikkatli olmalıdır.

 

Serbest Meslek Faaliyeti ve Vergi Mükellefiyeti Nedir?

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 65. maddesi, serbest meslek faaliyetlerini tanımlar. Bu tanıma göre; şahsi mesai, ilmi ya da mesleki bilgiye dayalı ve ticari mahiyet taşımayan işler serbest meslek faaliyeti olarak kabul edilir. Bu faaliyetler bağımsız yürütülür ve kendi nam ve hesabına gerçekleştirilir.

Vergi Usul Kanunu’nun 155. maddesi ise serbest meslek erbabı açısından işe başlamanın belirtilerini düzenler. Bunlar arasında tabela asmak, mesleki ilan vermek ya da iş yeri açmak gibi durumlar yer almaktadır.

Tabelaya İsim Yazılması Ne Anlama Gelir?

Bir avukatın iş yerinde yalnızca sigortalı olarak çalışıyor olması, onun serbest meslek erbabı sayılması için yeterli değildir. Ancak bu avukatın ismi, ofisin dışına asılan tabelada yer alıyorsa bu durum kanunen işe başlama olarak kabul edilmektedir.

Yani bir avukat, bağımsız olarak mükellefiyet tesis ettirmemiş olsa bile, isminin tabela üzerinde yer alması durumunda vergi dairesi tarafından serbest meslek faaliyetine başladığı kabul edilecek ve mükellefiyet kaydı oluşturulacaktır.

Sadece Odaya Kayıtlı Olmak Yeterli mi?

Hayır. Bir kişinin yalnızca baroya kayıtlı olması, vergi mükellefi sayılması için yeterli değildir. Ancak tabelada adı yer alıyorsa ve bu durum fiili bir mesleki faaliyeti gösteriyorsa, vergi dairesi tarafından işe başlama sayılır.

Bu nedenle baro kaydı olan ancak aktif olarak çalışmayan avukatların, bunu vergi dairesine bildirmeleri gerekir. Aksi halde tabela gibi işaretlerle mesleki faaliyette bulunulduğu izlenimi verildiğinde, vergi mükellefiyeti doğar.

İşveren Avukat Ne Yapmalı?

İşveren avukat, yanında sigortalı çalışan avukatın ismini tabelaya yazdırmak istiyorsa, bunun çalışana vergi mükellefiyeti doğuracağını göz önünde bulundurmalıdır. Çünkü bu durum, çalışanın serbest meslek erbabı olarak faaliyete başladığı yönünde bir kanaat oluşmasına sebep olur.

Sonuç

Tabelaya ad-soyad ve iletişim bilgileri yazılan bir avukat, vergi dairesi nezdinde serbest meslek erbabı olarak kabul edilir. Bu nedenle, yanında ücretli ve sigortalı çalışan avukatların isimlerinin ofis tabelasına yazılması dikkatli planlanmalı ve gerekli bildirimler zamanında yapılmalıdır.

Sık Sorulan Sorular ve Cevaplar

1. Tabelada ismi yazan sigortalı avukat vergi mükellefi olur mu?
Evet. Vergi Usul Kanunu’na göre bu durum işe başlama olarak kabul edilir ve mükellefiyet doğar.

2. Serbest meslek faaliyeti ne demektir?
Kendi nam ve hesabına, ilmi veya mesleki bilgiye dayalı olarak yapılan, bağımsız meslek faaliyetidir.

3. İşveren avukat tabelaya çalışan avukatın ismini yazabilir mi?
Yazabilir ancak bu durum çalışana vergi mükellefiyeti doğurur.

4. Vergi dairesi tabelayı işe başlama sayar mı?
Evet. Tabela, mesleki faaliyette bulunulduğunun işareti olarak değerlendirilir.

5. Baroya kayıtlı olmak mükellefiyet oluşturur mu?
Hayır. Ancak tabela varsa ya da fiili faaliyet varsa mükellefiyet doğar.

6. Sigortalı çalışan avukatın vergi yükümlülüğü olur mu?
Eğer tabelada ismi varsa, evet. Çünkü bu, bağımsız faaliyetin işareti sayılır.

7. Tabela olmadan işe başlama sayılır mı?
İlan, ofis açma gibi başka belirtiler varsa da işe başlama kabul edilebilir.

8. Sadece baroya kayıtlı olup çalışmayan biri ne yapmalı?
Durumunu vergi dairesine bildirerek fiilen çalışmadığını beyan etmelidir.

9. Vergi mükellefi olmak ne anlama gelir?
Kişinin serbest meslek faaliyetinden dolayı vergi yükümlüsü olmasıdır.

10. Genç avukatlar bu konuda nelere dikkat etmeli?
Çalıştıkları ofislerde isimlerinin tabelada geçmesi vergi yükümlülüğü yaratabileceğinden, bu konuda işverenle net anlaşmalar yapılmalıdır.

 

ÖRNEK ÖZELGE

T.C.

AMASYA VALİLİĞİ

Defterdarlık Gelir Müdürlüğü

Sayı : 65771276-120.04[2020/1]-E.12108 07.09.2020
Konu : Avukatın yanında sigortalı ve ücretli olarak çalışan avukatın isminin, iş yerine asılan tabelada yer almasının işe başlama olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzdan; avukatlık mesleğini icra ettiğiniz, yanınızda sigortalı ve ücretli olarak avukat çalıştırdığınız, kendi tabelanızın yanına sigortalı olarak çalıştırdığınız avukatın isminin de yazılmasında,  213 Sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri açısından sakınca olup olmadığı hususunda Başkanlığımız görüşünü talep ettiğiniz anlaşılmaktadır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun “Serbest Meslek Kazancının Tarifi” başlıklı 65 inci maddesinde, “Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.

Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır…” hükümlerine yer verilmiştir.

Bunun yanı sıra, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunun “Serbest Meslek Erbabında İşe Başlamanın Belirtileri” başlıklı 155 inci maddesinde, “Serbest meslek erbabı için aşağıdaki hallerden her hangi biri “İşe başlama”yı gösterir:

1. Muayenehane, yazıhane, atelye gibi özel iş yerleri açmak;

2. Çalışılan yere tabela, levha gibi mesleki faaliyette bulunulduğunu ifade eden alametleri asmak;

3. Her ne şekilde olursa olsun devamlı olarak mesleki faaliyette bulunduğunu gösteren ilanlar yapmak;

4. Serbest olarak mesleki faaliyette bulunmak üzere mesleki teşekküllere kaydolunmak.

Mesleki teşekküllere kaydolunanlardan görevleri veya durumları icabı bilfiil mesleki faaliyette bulunmıyacak olanlar bildirmelerinde bu ciheti de açıklarlar.” hükümleri bulunmaktadır.

Bu bağlamda, anılan madde hükmünde belirtilen işe başlama sayılan hallerden herhangi birinin gerçekleşmiş olması serbest meslek erbabı bakımından vergi mükellefiyeti tesisi için yeterli olup, sadece mesleki odaya kaydolma şartını sağlayan şahısların görevleri veya durumları icabı fiilen mesleki faaliyette bulunamayacaklarını vergi dairesine bildirmiş olmaları halinde vergi mükellefiyetleri tesis edilmemektedir.

Buna göre, iş yerine ait tabelada sigortalı çalışan avukat bilgilerine (ad-soyad, telefon gibi) yer verilmesi durumunda, sigortalı çalışan avukat bakımından bu durumun işe başlama olarak değerlendirilmesi, diğer bir ifade ile bu durumun avukatın bağımsız olarak mesleki faaliyete başladığını gösteren kanuni bir işaret olarak kabul edilmesi, dolayısıyla vergi dairesince serbest meslek erbabı olarak mükellefiyetinin tesis edilmesi gerekmektedir.

…

 

Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. karenaudit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

 

Önceki Yazılar