Kamu kurumları, belediyeler ve bağlı idareler tarafından yapılan teslim ve hizmetlerde belge düzeni, özel sektör uygulamalarına kıyasla bazı farklılıklar içermektedir. Denizli Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 11.06.2018 tarihli özelgesi, Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi tarafından düzenlenen “su ihbarnamesi” belgelerinin Vergi Usul Kanunu (VUK) bakımından fatura yerine geçip geçmeyeceği konusuna açıklık getirmiştir.
1. Konunun Özeti
Bir büyükşehir belediyesi su ve kanalizasyon idaresi, abonelerine yaptığı su teslimleri için düzenlediği “su fatura bildirimi” (su ihbarnamesi) adlı belgelerin fatura hükmünde olup olmadığını sormuştur.
Kurum, kamu tüzel kişiliğine sahip bir idare olarak su teslimi yapmakta ve bu belgeler üzerinden tahsilat gerçekleştirmektedir. Ancak bu belgelerin Vergi Usul Kanunu’na göre ispat edici vesika niteliği taşıyıp taşımadığı konusunda tereddüt yaşanmıştır.
2. Vergi Usul Kanunu’na Göre Fatura Tanımı
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ilgili hükümleri belge düzenini net şekilde tanımlamaktadır:
- VUK 227. madde: Ticari işlemlere ilişkin kayıtların tevsik edilmesi zorunludur.
- VUK 229. madde: Fatura, satılan mal veya yapılan hizmet karşılığında müşterinin borçlandığı tutarı göstermek üzere düzenlenen ticari vesikadır.
- VUK 230. madde: Faturalarda bulunması gereken asgari bilgiler sayılmıştır (düzenleme tarihi, seri-sıra numarası, satıcı ve alıcı bilgileri, mal veya hizmetin türü, miktarı, tutarı vb.).
Bu çerçevede, bir belgenin fatura olarak kabul edilebilmesi için bu unsurları taşıması ve fatura düzenleme yükümlülüğüne tabi kişi veya kurum tarafından düzenlenmesi gerekir.
3. Kamu Kurumları ve Belge Düzeni
164 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, kamu idarelerinin belge düzenine ilişkin özel hükümler içerir. Buna göre:
- Genel bütçeli ve katma bütçeli idareler, belediyeler ve bunlara bağlı müesseseler, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belge düzenleyeceklerdir.
- Ancak bu belgeler üzerinde “Vergi Usul Kanunu Yönetmelik Hükümlerine Tabi Değildir” ibaresinin bulunması gerekir.
- Kurumlar vergisinden muaf olan kuruluşlar, belgelerine ayrıca “Kurumlar Vergisinden Muaftır” şerhini eklemek zorundadır.
Bu kuruluşların belgeleri, özel sektördeki belgeler gibi noter tasdikine veya anlaşmalı matbaada bastırma şartına tabi değildir. Ancak düzenlenen belgelerde mutlaka VUK’ta belirtilen asgari bilgilerin bulunması zorunludur.
4. Su İhbarnamesi Fatura Yerine Geçer mi?
Vergi idaresine göre, “su ihbarnamesi” olarak düzenlenen belgeler, fatura veya fatura yerine geçen belge olarak kabul edilemez.
Çünkü:
- Bu belgelerde, VUK 230. maddede sayılan zorunlu fatura unsurları eksiktir.
- Su ihbarnamesi, esasen fatura öncesi bilgilendirme veya ödeme bildirimi niteliğindedir.
- Fatura ise, su tesliminin tamamlandığını ve bedelin tahakkuk ettiğini gösteren tek geçerli belge olmalıdır.
Dolayısıyla, belediye su idarelerinin abonelerine sunduğu teslimler için mutlaka fatura düzenlenmesi gerekmektedir.
5. Uygulamada Dikkat Edilecek Hususlar
- Su teslimleri ve kanalizasyon hizmetleri için VUK hükümlerine uygun fatura düzenlenmelidir.
- Faturalarda “Vergi Usul Kanunu Yönetmelik Hükümlerine Tabi Değildir.” ibaresi bulunmalıdır.
- İdare kurumlar vergisinden muafsa, faturaya ayrıca “Kurumlar Vergisinden Muaftır.” şerhi eklenmelidir.
- Su ihbarnamesi tek başına belge hükmü taşımaz; ancak faturaya ek bilgilendirme amacıyla kullanılabilir.
6. Sonuç
Büyükşehir belediyeleri ve bağlı su idareleri tarafından düzenlenen “su ihbarnamesi” belgeleri, Vergi Usul Kanunu uyarınca fatura veya fatura yerine geçen belge olarak kabul edilmemektedir.
Bu nedenle, abonelere yapılan su teslimleri için mutlaka fatura düzenlenmeli, ilgili mevzuatta belirtilen ibareler ve bilgileri içermelidir.
10 Soru ve 10 Cevap
| Soru | Cevap |
|---|---|
| 1. Su ihbarnamesi fatura yerine geçer mi? | Hayır, Vergi Usul Kanunu’na göre fatura yerine geçmez. |
| 2. Belediyeler su teslimi için ne düzenlemelidir? | Vergi Usul Kanunu’na uygun fatura düzenlemelidir. |
| 3. Faturada hangi ibare bulunmalıdır? | “Vergi Usul Kanunu Yönetmelik Hükümlerine Tabi Değildir.” |
| 4. Kurumlar vergisinden muaf idareler ne yapmalıdır? | Faturalarına “Kurumlar Vergisinden Muaftır.” şerhini eklemelidir. |
| 5. Su ihbarnamesi hangi belge niteliğindedir? | Fatura öncesi bilgilendirme belgesi niteliğindedir. |
| 6. Kamu kurumları belgelerini notere tasdik ettirmek zorunda mı? | Hayır, bu zorunluluk bulunmamaktadır. |
| 7. Faturada hangi asgari bilgiler olmalıdır? | Tarih, seri numarası, satıcı-alıcı bilgileri, mal veya hizmet türü, tutarı vb. |
| 8. Fatura düzenleme yükümlülüğü hangi maddeye dayanır? | Vergi Usul Kanunu’nun 229. maddesine. |
| 9. Su teslimi hangi işlem türüne girer? | Mal teslimi kapsamında değerlendirilir. |
| 10. Bu özelge kimleri ilgilendirir? | Belediyeler, su ve kanalizasyon idareleri, kamu kurumları ve abonelerini. |
ÖRNEK ÖZELGE
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Denizli Vergi Dairesi Başkanlığı
GELİR KANUNLARI GRUP MÜDÜRLÜĞÜ
| Sayı | : | 95133703-105-E.46592 | 11.06.2018 | |
| Konu | : | Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi tarafından düzenlenen Su Fatura Bildiriminin fatura yerine geçip geçmeyeceği. | ||
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, Genel Müdürlüğünüzün … sayılı … Kanuna tabi bir kamu kurumu olduğu, genel ticari hayatta su faturası olarak bilinen ve Kurumunuzca düzenlenen su ihbarnamesi belgesinin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uygulamasında ispat edici vesika (fatura ve fatura benzeri belge) olup olmadığı hakkında görüş talep edilmektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun;
– 227 nci maddesinde, “Bu kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir.”,
– 229 uncu maddesinde, “Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.“,
– 230 uncu maddesinde “Faturada en az aşağıdaki bilgiler bulunur:
1. Faturanın düzenlenme tarihi, seri ve sıra numarası;
2. Faturayı düzenleyenin adı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası;
3. Müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası;
4. Malın veya işin nevi, miktarı, fiyatı ve tutarı;…….”
hükümleri yer almaktadır.
Bunun yanı sıra, 164 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde, “… Genel ve Katma Bütçeli idarelere, İl Özel İdarelerine, Belediyeler ve Köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinde tanımı yapılan teşebbüs, teşekkül, kuruluş, müessese, bağlı ortaklık, iştirak ve işletmeler tasdik mecburiyetine tabi olmaksızın Vergi Usul Kanununun ilgili hükümlerine göre yukarıda sayılan belgeleri düzenleyeceklerdir. Ancak bu kuruluşlar kullanacakları belgelerin üzerine, “Vergi Usul Kanunu Yönetmelik Hükümlerine Tabi Değildir.” ibaresini kaşe ile basacaklar veya matbaa baskısı ile belirteceklerdir.” denilmektedir.
Bu belgelerin düzenlenmesi sırasında Vergi Usul Kanunu Uyarınca Vergi Mükellefleri Tarafından Kullanılan Belgelerin Basım ve Dağıtımı Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre anlaşmalı matbaalara veya 164 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği uyarınca notere tasdik ettirmeleri şartı aranmamakta ancak, düzenlenen belgede bulunması zorunlu asgari bilgilerin yer alması gerekmektedir. Ayrıca, mezkûr Yönetmeliğin verdiği izin gereği bu tür belgeleri kullanan işletmelerden kurumlar vergisinden muaf olanların, kullanacakları belgelere “Kurumlar Vergisinden Muaftır” şerhi koymaları gerektiği 206 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde açıklanmıştır.
Bu itibarla, Genel Müdürlüğünüzce abonelerinize yapılan su teslimleri için aboneleriniz adına fatura düzenlenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, söz konusu teslimler için düzenlenen “su ihbarnamesi” olarak adlandırılan belgenin Vergi Usul Kanunu uyarınca fatura veya fatura yerine geçen belge olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Öte yandan, yukarıda belirtilen hususlara uygun olarak düzenlenecek faturalar Vergi Usul Kanunu uyarınca geçerli bir belge olarak kabul edilecek olup, faturalara “Vergi Usul Kanunu Yönetmelik Hükümlerine Tabi Değildir.” ibaresinin kaşe ile basılması veya matbaa baskısı ile belirtilmesi, ayrıca kurumlar vergisinden muaf olunması halinde “Kurumlar Vergisinden Muaftır” şerhi konulması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. karenaudit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
