Türkiye’de eğlence sektörü giderek çeşitlenmekte, oyun salonları ve elektronik oyun konsolları işletmelerin önemli yatırım kalemlerinden biri hâline gelmektedir. Bu tür iktisadi kıymetlerin muhasebeleştirilmesi sırasında amortisman süresi ve oranlarının doğru tespit edilmesi, hem vergi planlaması hem de mali tabloların gerçeğe uygun sunumu açısından büyük önem taşır.
İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı’nın ilgili özelgesinde, oyun makineleri kapsamında alınan Playstation oyun konsolunun amortisman uygulaması ele alınmış ve Vergi Usul Kanunu (VUK) hükümlerine dayalı olarak değerlendirme yapılmıştır.
Amortismanın Hukuki Dayanağı
Vergi Usul Kanunu uyarınca;
- Bir yıldan fazla kullanılan, yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan iktisadi kıymetler amortismana tabidir (VUK m.313).
- Amortisman oranları ve faydalı ömürler Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir ve tebliğlerle ilan edilir (VUK m.315).
- Amortisman süresi, iktisadi kıymetin aktife alındığı yıldan itibaren başlar ve sürenin uzatılması mümkün değildir (VUK m.320).
Playstation Konsollarının Amortisman Süresi
Amortismana tabi kıymetlerin faydalı ömürleri 333 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ve sonraki değişikliklerle belirlenmiştir.
Eğlence ve spor aktiviteleri kapsamında yer alan oyun makineleri için:
- Faydalı ömür: 10 yıl
- Normal amortisman oranı: %10
Dolayısıyla oyun salonlarında kullanılan Playstation oyun konsolları, 10 yıl boyunca %10 oranında amortismana tabi tutulacaktır.
Amortisman Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Doğru sınıflama yapılmalı: İktisadi kıymet, ilgili sektör ve faaliyet konusuna göre tebliğde belirtilen sınıfa dahil edilmelidir.
- Belirtilmeyen kıymetler için genel hükümler uygulanır: Tebliğde açıkça yer almayan ancak sektörel kullanıma uygun olan kıymetler, genel bölümlerdeki faydalı ömürler üzerinden amortismana tabi tutulur.
- Amortismanın aksatılmaması gerekir: Bir yıl amortisman ayrılmaması, sürenin uzatılmasına imkân vermez.
- Belgeler muhafaza edilmelidir: İktisadi kıymetin edinimi, faturalar ve muhasebe kayıtları ile ispatlanmalıdır.
10 Soru ve 10 Cevap
1. Playstation oyun konsolu amortismana tabi midir?
Evet, bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya maruz kalan iktisadi kıymetler amortismana tabidir.
2. Oyun konsolunun faydalı ömrü kaç yıldır?
Vergi mevzuatına göre faydalı ömrü 10 yıldır.
3. Hangi amortisman oranı uygulanır?
%10 normal amortisman oranı uygulanır.
4. Amortisman hangi yıldan başlar?
İktisadi kıymetin aktife girdiği yıldan itibaren başlar.
5. Bir yıl amortisman ayrılmazsa süre uzatılabilir mi?
Hayır, ayrılmayan amortisman hakkı sonraki yıllara devredilemez.
6. Eğlence salonlarındaki diğer makineler için de aynı oran geçerli midir?
Evet, lunapark, bilardo, bowling gibi eğlence sektörüne ait makineler de 10 yıl ve %10 oranına tabidir.
7. Oyun konsolu işletme için demirbaş mıdır?
Evet, kullanım süresine bağlı olarak demirbaş olarak değerlendirilir.
8. Amortisman gideri vergi matrahını etkiler mi?
Evet, amortisman gideri indirilebilir gider olduğundan kurum kazancını azaltır.
9. Playstation amortismanı hangi tebliğe göre belirlenmiştir?
333 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ve sonraki düzenlemeler esas alınır.
10. Muhasebe kaydı nasıl yapılır?
Oyun konsolu aktife alındıktan sonra her yıl %10 oranında amortisman gideri kaydedilir.
ÖRNEK ÖZELGE
| T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Usul Grup Müdürlüğü |
| Sayı | : | E-67854564-105[1741-7663]-697596 | 27.12.2022 | |
| Konu | : | Amortismana tabi iktisadi kıymetler. | ||
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; oyun makinelerinin işletilmesi işiyle iştigal ettiğinizden bahisle, işiniz gereği aldığınız playstation oyun konsolunun faydalı ömrü ve amortisman oranı hususunda bilgi talep edilmektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun;
– 313 üncü maddesinde, işletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle 269 uncu madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerinin bu Kanun hükümlerine göre yok edilmesinin amortisman mevzuunu teşkil ettiği,
– 315 inci maddesinde, mükelleflerin amortismana tâbi iktisadî kıymetlerini, 320 nci maddenin dördüncü fıkrası saklı kalmak üzere, Hazine ve Maliye Bakanlığının tespit ve ilân edeceği oranlar üzerinden itfa edecekleri, ilân edilecek oranların tespitinde iktisadî kıymetlerin faydalı ömürlerinin dikkate alınacağı,
– 320 nci maddesinde, amortisman süresinin, kıymetlerin aktife girdiği yıldan başladığı, her yılın amortismanının ancak o yıla ait değerlemede nazara alınabileceği, amortismanın herhangi bir yıl yapılmamasından veya ilk uygulanan nispetten düşük bir hadle yapılmasından dolayı amortisman süresinin uzatılamayacağı
hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, mezkûr Kanunun 315 inci maddesinin verdiği yetkiye istinaden amortismana tabi iktisadi kıymetler için uygulanacak “Faydalı Ömür ve Amortisman Oranları” tespit edilmiş ve bu oranlar 339, 365, 389, 399, 406, 418, 439, 458 ve 506 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile değişik 333 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği eki liste ile açıklanmıştır.
Bunun yanı sıra, 339 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin (2) No.lu bölümünde, 333 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 1-6 bölümleri arasındaki sınıflamaların tüm mükellefler için ortak hükümler içerdiği ve bu iktisadi kıymetlerin genel olarak tüm sektörlerde ana faaliyete ilişkin aşamaların dışında kullanılan iktisadi kıymetlerden oluştuğu, sektörel sınıflamalarda yer alan iktisadi kıymetlerin ise mükelleflerin faaliyet konuları dikkate alınarak tespit edilen ve bizzat üretim, imalat, hizmet vb. aşamalarda kullanılan iktisadi kıymetler olduğu, mükelleflerin öncelikle faaliyette bulundukları sektörü tespit ederek hangi iktisadi kıymetin hangi sınıflamaya dahil olduğunu belirleyecekleri, ilgili sektörde ismen belirtilmeyen ancak 1-6 bölümleri arasında yer alan iktisadi kıymetlerin ise 1-6 bölümünde gösterilmiş olan faydalı ömürleri üzerinden amortismana tabi tutulacağı, sektörel sınıflamada ismen belirtilmeyen iktisadi kıymetlerin 1-6 arasındaki sınıflardan herhangi birinde yer alması durumunda öncelikle 1-6 arasında yer alan amortisman oranları üzerinden amortismana tabi tutulmaları gerektiği belirtilmiştir.
Ayrıca, mezkûr listede, “59.59.4. Eğlence ve Spor Aktiviteleri: Bowling salonları, bilardo salonları, havuzlar, plajlar, aquaparklar, lunaparklar, panayır alanları, sirkler, sergi alanları, tiyatrolar, konser alanları, stadyumlar ve minyatür golf sahaları, yamaç paraşütü alanları ve bunların benzerleri gibi işletme yada tesislerin işletilmesi yada ilgili hizmetlerin verilmesi sırasında giriş ücreti veya parayla yapılan ödemeler karşılığında eğlence hizmetlerinin gerçekleştirildiği yerlerde kullanılan iktisadi kıymetler” sırası için faydalı ömür 10 yıl, normal amortisman oranı %10 olarak öngörülmüştür.
Buna göre, söz konusu oyun konsolunun, mezkûr listenin (59.59.4) sırası kapsamında 10 yıl faydalı ömür süresi ve %10 amortisman oranına göre itfa edilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. karenaudit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
