Evde yapılan el emeği işler son yıllarda özellikle internet üzerinden satış imkânlarının artmasıyla birlikte ciddi bir gelir kapısına dönüştü. Kitap tamiratı, özellikle eski kitaplara meraklı olanlar için hem nostaljik bir hobi hem de ticari bir faaliyet alanı olabiliyor. Ancak, bu tür faaliyetlerin vergi boyutu da oldukça önemli. Bu yazımızda, evde yapılan kitap tamiratının esnaf vergi muafiyeti kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği sorusuna açıklık getiriyoruz.
Evde Kitap Tamiratı ve Esnaf Vergi Muafiyeti
Gelir Vergisi Kanunu’nun 9. maddesi, belirli şartları sağlayan küçük çaplı ticaret ve sanat erbaplarını gelir vergisinden muaf tutmaktadır. Özellikle evde üretim yapan ve ürünlerini sadece internet üzerinden satan kişiler için getirilen esnaf muaflığı, birçok bireysel girişimci için avantaj sağlamaktadır.
Ancak bu muafiyetten yararlanmak için yerine getirilmesi gereken bazı temel koşullar vardır:
- Ayrı bir iş yeri açılmamalıdır.
- Sanayi tipi veya seri üretim yapan makineler kullanılmamalıdır.
- Ürün evde imal edilmelidir.
- Satış yalnızca internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden yapılmalıdır.
- Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi alınmalıdır.
- Banka üzerinden ticari hesap açılmalı ve tüm tahsilatlar bu hesap üzerinden yapılmalıdır.
Kitap Tamiratı Faaliyeti Bu Kapsama Girer mi?
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 5 Ocak 2024 tarihli görüşüne göre, evde yapılan eski kitap tamiratı işlemi, bir imalat faaliyeti olarak değerlendirilemez. Çünkü bu işlem, var olan bir üründe sınırlı değişiklik yapılarak tekrar satışa sunulması anlamına gelmektedir. Dolayısıyla, kitapların yeniden üretilmesi ya da baştan imal edilmesi gibi bir durum söz konusu değildir.
Bu nedenle, evinde eski kitap tamir edip daha sonra internet üzerinden satan bir kişi, esnaf muafiyeti kapsamından yararlanamaz.
Sonuç
Eğer siz de eski kitapları tamir edip satmayı düşünüyorsanız, bu faaliyeti esnaf muafiyeti kapsamında sürdürebilmeniz mümkün değildir. Bu nedenle vergi mükellefiyeti açısından durumu dikkatle değerlendirmeniz, gerekli hallerde vergi dairesine başvurarak bilgi almanız yerinde olacaktır.
Sık Sorulan Sorular ve Cevapları
1. Eski kitap tamiri esnaf muafiyeti kapsamına girer mi?
Hayır, kitap tamiri evde imalat sayılmadığı için bu kapsamda değerlendirilemez.
2. Evde ürün imalatı yapanlar vergi öder mi?
Şartları sağlayanlar Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi alarak vergiden muaf olabilir.
3. İnternetten satış yapan herkes vergi muafiyetinden faydalanabilir mi?
Hayır, ürünün evde imal edilmiş olması ve sanayi tipi makineler kullanılmaması gerekir.
4. Kitap tamiratı yapan biri vergi mükellefi midir?
Evet, esnaf muafiyetinden yararlanamayacağı için vergi mükellefi sayılır.
5. Sanayi tipi makine kullananlar vergi muafiyeti alabilir mi?
Hayır, sanayi tipi veya seri üretim yapan makineler kullanmak muafiyet hakkını ortadan kaldırır.
6. Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi nasıl alınır?
Vergi dairesine başvuru yapılması ve faaliyet şartlarının sağlanması gerekir.
7. Vergi muafiyeti için satışlar nasıl yapılmalıdır?
Yalnızca internet ve elektronik ortamlar üzerinden yapılmalıdır.
8. 2024 yılı esnaf muafiyeti kazanç sınırı nedir?
2025 yılı için hasılat üst limiti 2025 itibarıyla 1.580.000 TL’dir.
9. Esnaf muafiyeti şartları ihlal edilirse ne olur?
Vergi ziyaı cezası ve gecikme faiziyle birlikte vergi tahsil edilir.
10. Tamirat yapılan ürün yeni ürün sayılır mı?
Hayır, sadece bazı kısımları değiştirilen ürün yeni imal sayılmaz ve muafiyet kapsamına girmez.
ÖRNEK ÖZELGE
| T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Gelir Ve Kurumlar Vergileri Grup Müdürlüğü |
| Sayı | : | E-62030549-120-24726 | 05.01.2024 | |
| Konu | : | İkametinde eski kitap tamiratı yapım hizmetinin Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesi kapsamında esnaf muaflığı kapsamında olup olmadığı | ||
| İlgi | : | … |
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, evinizde eski kitapların tamiratını yapıp internet üzerinden satışını yaptığınız belirtilerek söz konusu faaliyetin esnaf muaflığı kapsamında olup olmadığı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun “Vergiden muaf esnaf” başlıklı 9 uncu maddesinde,
“Ticaret ve sanat erbabından aşağıda yazılı şekil ve suretle çalışanlar gelir vergisinden muaftır.
…
10. Ayrı bir iş yeri açmaksızın ve sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmaksızın oturdukları evlerde imal ettikleri malları internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanlar. Bu bent kapsamında esnaf muaflığından faydalanılabilmesi için Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi alınması, Türkiye’de kurulu bankalarda bir ticari hesap açılması ve tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi şarttır. Bankalar, bu bent kapsamında açılan ticari hesaplara aktarılan tutarlar üzerinden, aktarım tarihi itibarıyla %4 (bir ve üzeri işçi çalıştırıldığı durumda %2) oranında gelir vergisi tevkifatı yapmak ve 98 ve 119’uncu maddelerdeki esaslar çerçevesinde beyan edip ödemekle yükümlüdür. İstihdama bağlı indirimli oranın uygulanması için ilgili ayda bir işçinin en az on gün süreyle çalıştırılması gerekir. Bu hasılat tutarı üzerinden ayrıca 94’üncü madde kapsamında tevkifat yapılmaz. Bu bent kapsamında elde edilen hasılatın 220.000 Türk lirasını (323 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2023 yılı için 700.000 TL.) aşması halinde, mükellef izleyen takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilir ve tekrar bu muafiyetten faydalanamaz. Bentte yer alan hasılat koşulu dışındaki diğer şartların ihlal edildiğinin tespit edilmesi hâlinde muafiyetten faydalanılamaz ve zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur. Bentte yer alan oranları ve tutarı, yarısına kadar indirmeye ve iki katına kadar artırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.
Ticari, zirai veya mesleki kazancı dolayısı ile gerçek usulde Gelir Vergisine tabi olanlar ile yukarıda sayılan işleri Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapanlar esnaf muaflığından faydalanamazlar.
…
Esnaf muaflığına ilişkin şartları taşıyanlara talepleri halinde vergi dairesince Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi verilir. Bu belgenin şekil ve muhtevasının tayin ve tespiti ile iptali ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.
…”
hükümleri yer almaktadır.
7256 sayılı Kanunla, Gelir Vergisi Kanununun esnaf muaflığını düzenleyen 9 uncu maddesinin birinci fıkrasına eklenen (10) numaralı bent ile ayrı bir işyeri açmaksızın ve sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmaksızın oturdukları evlerde imal ettikleri malları, münhasıran internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanlar esnaf muaflığı kapsamına alınmıştır. Konu ile ilgili ayrıntılı açıklamalara 314 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer verilmiştir.
Buna hüküm ve açıklamalara göre; anılan bent kapsamındaki muafiyetten faydalanılabilmesi için satışa konu ürünün evde imal edilen bir ürün olması gerekmekte olup, dışarıdan satın alınan bir ürünün aynen veya niteliğinde ciddi bir değişiklik yapılmaksızın üzerinde bazı değişiklikler yapılarak satılması halinde, söz konusu ürünün evde imal edildiğinden söz edilemeyecek ve anılan muafiyetten faydalanılması mümkün olmayacaktır.
Bu bağlamda, eski kitapların tamiratını yapıp internet üzerinden satışı faaliyetiniz dolayısıyla Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendi kapsamında esnaf muaflığından faydalanmanız mümkün bulunmamaktadır.
…
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. karenaudit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
