Şirketlerin faaliyet yapısını büyütme, sermaye yapısını güçlendirme veya yatırımcı ilişkilerini geliştirme gibi sebeplerle sıklıkla başvurduğu işlemlerden biri de şirket türü değişikliğidir. Özellikle limited şirketten anonim şirkete dönüşüm (nev’i değişikliği), şirketin vergisel durumunu da etkileyebilir. Bu yazıda, nev’i değişikliği sonrasında geçmiş yıl zararlarının yeni anonim şirket tarafından kurumlar vergisinden mahsup edilip edilemeyeceği konusunu açıklıyoruz.
Şirket Tür Değişikliği Nedir?
Şirketin hukuki yapısının, örneğin bir limited şirketin anonim şirkete dönüşmesi gibi, değişmesi işlemine “nev’i değişikliği” denir. Bu işlem, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19. maddesi kapsamında “devir” hükmünde sayılmaktadır.
Geçmiş Yıl Zararlarının Mahsubu Mümkün mü?
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 9. maddesine göre, geçmiş yıllardan gelen zararlar, beş yıldan fazla nakledilmemek ve her yıl beyannamede ayrı ayrı gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilebilir. Ayrıca, devir veya nev’i değişikliği gibi işlemler sonucunda da geçmiş yıl zararlarının mahsubu bazı şartlarla mümkündür.
Zarar Mahsubu İçin Gerekli Şartlar
Nev’i değişikliği sonrasında zararların yeni tüzel kişilik tarafından indirilebilmesi için aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gerekir:
- Son beş yıla ait kurumlar vergisi beyannameleri süresinde verilmiş olmalı.
- Nev’i değişikliği sonrasında kurulan anonim şirket, faaliyetini en az beş yıl boyunca sürdürmeli.
- Zarar tutarı, devir tarihindeki öz sermaye tutarını geçmemeli.
Bu şartlar sağlandığı sürece, geçmiş yıllarda oluşmuş zararlar, nev’i değişikliği sonrası anonim şirket tarafından da indirime konu yapılabilir.
Ortaklar Tarafından Karşılanan Zararlar
Özelgede dikkat çekilen önemli bir nokta, zararların ortaklar tarafından karşılanarak muhasebe kayıtlarında sıfırlanmasının, vergi matrahından indirimi engellemediğidir. Bu durumda bile, yukarıda belirtilen şartlar sağlanıyorsa geçmiş yıl zararları indirim konusu yapılabilir.
Sonuç
Nev’i değişikliği sonrası anonim şirkete dönüşen şirketler, geçmiş yıl zararlarını belirli şartlarla kurum kazancından indirebilir. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken en önemli unsurlar, beyanname düzeni, faaliyet devamlılığı ve zararların öz sermaye sınırı içinde kalmasıdır. Vergisel avantajlardan yararlanmak için değişiklik öncesi ve sonrası kayıtların titizlikle takip edilmesi gerekmektedir.
Önemli:
Özelgeden sonraki dönemlerde uygulama ile ilgili değişiklikleri takip etmeyi unutmayınız! Yukarıdaki açıklamalar aşağıda halihazırda GİB sisteminde yer alan Özelgeler ışığında yapılmıştır. İşletmenize özel işlem yapmadan önce mali müşavirinizden danışmanlık almanız önemlidir.
ÖRNEK ÖZELGE
| T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü) |
||||
| Sayı | : | 62030549-125[9-2012/364]-1587 | 26/09/2013 | |
| Konu | : | Nev’i değişikliği halinde, varlıkları devralının kurumun geçmiş yıl zararlarının yeni kurulacak şirket tarafından indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hk. | ||
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, limitet şirket statüsünde olan şirketinizin nev’i değiştirerek anonim şirkete dönüştürüleceği, şirketin 2008, 2010, 2011 yıllarına ait geçmiş yıl zararlarının bulunduğu, nev’i değişikliğinden önce bu yıllara ait zararların ortaklarca karşılanarak sıfırlanacağı belirtilerek, söz konusu geçmiş yıl zararlarının nev’i değişikliği sonrası anonim şirkette kurumlar vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmek suretiyle, mahsup edilip edilmeyeceği hususunda Başkanlığımızdan bilgi talep edilmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “Zarar Mahsubu” başlıklı 9 uncu maddesinde;
“Kurumlar vergisi matrahının tespitinde, kurumlar vergisi beyannamesinde heryıla ilişkin tutarlar ayrı ayrı gösterilmek şartıyla aşağıda belirtilen zararlar indirim konusu yapılır:
a) Beş yıldan fazla nakledilmemek şartıyla geçmiş yılların beyannamelerinde yer alan zararlar.
Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrası çerçevesinde devralınan kurumların devir tarihi itibarıyla öz sermaye tutarını geçmeyen zararları ile 20 nci maddenin ikinci fıkrası kapsamında gerçekleştirilen tam bölünme işlemi sonucu bölünen kurumdaki öz sermayesinin devralınan tutarını geçmeyen ve devralınan kıymetle orantılı zararların indirilmesinde aşağıdaki şartlar ayrıca aranır:
1) Son beş yıla ilişkin kurumlar vergisi beyannamelerinin kanunî süresinde verilmiş olması.
2) Devralınan kurumun faaliyetine devir veya bölünmenin meydana geldiği hesap döneminden itibaren en az beş yıl süreyle devam edilmesi.
Bu şartların ihlâli halinde, zarar mahsupları nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler için vergi ziyaı doğmuş sayılır.”
hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 19 uncu maddesinin birinci fıkrasında, birleşme sonucunda infisah eden kurum ile birleşilen kurumun kanuni ve iş merkezlerinin Türkiye’de bulunması ve münfesih kurumun devir tarihindeki bilanço değerlerinin, birleşilen kurum tarafından bir bütün halinde devralınması ve aynen bilançosuna geçirilmesi şartıyla gerçekleşen birleşmelerin devir hükmünde olduğu, ikinci fıkrasında ise kurumların birinci fıkradaki şartlar dahilinde tür değiştirmelerinin de devir hükmünde olduğu belirtilmiştir.
1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “9. Zarar Mahsubu” başlıklı bölümünde konuyla ilgili ayrıntılı açıklamalar yapılmıştır.
Buna göre, şirketinize ait geçmiş yıl zararları, kurumlar vergisi beyannamesinde her yıla ilişkin tutarlar ayrı ayrı gösterilmek ve 5 yıldan fazla nakledilmemek şartıyla kurum kazancından indirebilecektir. Söz konusu zararların ortaklarca karşılanmak suretiyle muhasebe hesaplarında sıfırlanması indirime engel teşkil etmeyecektir.
Bununla beraber nev’i değiştiren şirketinizin, son beş yıla ilişkin kurumlar vergisi beyannamelerini kanuni süresinde vermiş olması ve nev’i değişikliği sonucu kurulacak anonim şirketin faaliyetine, devrin meydana geldiği hesap döneminden itibaren en az beş yıl süreyle devam etmesi kaydıyla, şirketinizin devir tarihi itibariyle öz sermaye tutarını geçmeyen zararlarının, nev’i değişikliği sonrası anonim şirketin kurum kazancından indirim konusu yapılması mümkündür.
Dolayısıyla, şirketiniz ortakları tarafından karşılanarak muhasebe kayıtlarında sıfırlanan geçmiş yıl zararları, yukarıdaki şartlarla, nev’i değişikiliği sonrası anonim şirket tarafından da indirim konusu yapılabilecektir.
…
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. karenaudit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
