Sigorta acenteleri ve brokerler genellikle KDV’den istisna faaliyetler yürütür. Ancak bu istisna, tüm işlemleri kapsamaz. Özellikle araç alım-satımı gibi arızi işlemlerde KDV uygulaması ciddi dikkat gerektirir. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın görüşüne göre, sigorta aracıları tarafından yapılan araç satışları KDV’ye tabidir ve belirli şartlarla beyan edilmelidir.
Sigorta Aracılarının KDV Durumu
3065 sayılı KDV Kanunu’nun 17/4-e maddesi uyarınca, sigorta muamelelerine ilişkin işlemler ve bu işlemler karşılığında elde edilen komisyon gelirleri KDV’den istisnadır. Bu istisna kapsamında, sigorta acenteleri ve brokerlerin sigorta şirketlerine sundukları aracılık hizmetleri için KDV hesaplanmaz.
Ancak bu istisna sadece sigortacılık faaliyetleriyle sınırlıdır. Bu nedenle şirketin diğer faaliyetlerinden doğan işlemleri, örneğin bir araç satışı, KDV’ye tabidir.
Araç Satışı Yapıldığında Ne Olur?
Sigorta aracıları, kendi işletmelerine kayıtlı araçları sattıklarında bu işlem KDV’ye tabi tutulur. Ancak bu satış işlemi arızi yani sürekli olmayan bir ticaret niteliğinde olduğundan, yalnızca bu işleme özel olarak 1 No.lu KDV Beyannamesi verilir. Bu beyannamenin işlemin gerçekleştiği dönemde verilmesi gerekir.
Araç Alımında KDV İndirimi Mümkün mü?
Hayır. Araç sigorta aracılığı faaliyetlerinde kullanılmak üzere alınmışsa ve bu faaliyet KDV’den istisna ise, söz konusu araç alımına ilişkin KDV indirim konusu yapılamaz. Çünkü KDV Kanunu’nun 30/a maddesine göre, KDV’ye tabi olmayan işlemlerde kullanılan mallar için ödenen KDV indirilemez. Bu durumda yüklenilen vergi maliyet olarak dikkate alınmalıdır.
Ne Yapmalı?
Sigorta aracılığı yapan şirketlerin:
- Arızi nitelikte olan araç satışlarını KDV’ye tabi olarak beyan etmesi,
- Bu satışlara ilişkin 1 No.lu KDV Beyannamesini zamanında vermesi,
- İstisna kapsamındaki faaliyetlerde kullanılacak taşıtlarda KDV indiriminden kaçınması gerekir.
Bu kurallara uyulmaması durumunda, eksik vergi beyanı veya haksız KDV indirimi nedeniyle vergi cezalarıyla karşı karşıya kalınabilir.
10 Soru – 10 Cevap
- Sigorta aracıları KDV mükellefi midir?
Sigorta işlemleri için değil, ancak arızi işlemler için KDV mükellefi sayılırlar. - Araç satışı KDV’ye tabi midir?
Evet, arızi de olsa araç satışı KDV’ye tabidir. - Hangi beyannamede bildirilir?
1 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilir. - Beyan ne zaman yapılmalıdır?
İşlemin gerçekleştiği ayın KDV beyan döneminde. - Araç alımında KDV indirilebilir mi?
Hayır, istisna kapsamındaki işlemlerde kullanılıyorsa indirilemez. - KDV indirimi hangi durumlarda mümkündür?
Sadece KDV’ye tabi işlemlerde kullanılan mallar için geçerlidir. - Araç KDV’si indirilemezse ne olur?
Yüklenilen KDV maliyet olarak kaydedilir. - Sigorta komisyon gelirleri için KDV hesaplanır mı?
Hayır, bu işlemler KDV’den istisnadır. - Arızi işlem nedir?
Süreklilik arz etmeyen ve ana faaliyet konusu dışındaki işlemlerdir. - Beyan yapılmazsa ne olur?
Eksik beyandan dolayı vergi ziyaı cezası doğar.
ÖRNEK ÖZELGE
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları KDV-ÖTV Grup Müdürlüğü
Sayı : 39044742-130[Özelge]-E.1085744 10.12.2019
Konu :Sigorta aracılık faaliyeti yürüten şirketin araç alım satımının KDV yönünden durumu
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, sigorta aracılık faaliyetinde bulunan şirketinizce araç satışı yapıldığı ayrıca kullanmak amacıyla araç alındığı belirtilerek araç satışına ilişkin verilecek katma değer vergisi (KDV) beyannamesinde alınan araca ait KDV’nin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı ile KDV yönünden yapılacak işlemler hakkında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
3065 sayılı KDV Kanununun;
1/1 inci maddesinde, Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,
17/4-e maddesinde ise, banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV) kapsamına giren işlemler ve sigorta aracılarının sigorta şirketlerine yaptığı sigorta muamelelerine ilişkin işlemlerin KDV’den istisna edildiği,
29/1-a maddesinde, mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini indirebileceği,
30/a maddesinde, vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisinin, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyeceği,
hüküm altına alınmıştır.
KDV Genel Uygulama Tebliğinin “II/F-4.5.2.Sigorta Aracılık İşlemleri” başlıklı bölümünde;
“3065 sayılı Kanunun (17/4-e) maddesi ile banka ve sigorta muameleleri vergisi kapsamına giren işlemler ile sigorta acente ve prodüktörlerinin sigorta muamelelerine ilişkin işlemleri KDV’den istisna edilmiştir. 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun ‘Tanımlar’ başlıklı 2 nci maddesinde, sigorta acenteleri ve brokerleri aracı olarak tanımlanmıştır.
Buna göre, sözleşme yapma ve prim tahsil etme yetkisi bulunan veya bulunmayan sigorta acenteleri ile sigorta brokerlerinin sigorta şirketlerine yaptığı sigorta muamelelerine ilişkin işlemleri karşılığı aldığı komisyon bedelleri üzerinden KDV hesaplanmaz.
Öte yandan, faaliyetleri Kanunun (17/4-e) maddesi uyarınca KDV’den müstesna olan sigorta aracıları (sigorta acentesi ve brokerler) tarafından işletmelerine ait taşınır ve taşınmazların teslimi ve sigorta muamelelerine ilişkin olanlar dışındaki hizmetleri KDV’ye tabidir.
Bu nedenle, sözü edilen sigorta aracılarının istisna kapsamına girmeyen KDV’ye tabi arızi işlemlerinin bulunması halinde, bu işlemler sadece işlemin gerçekleştiği dönem için bir defaya mahsus olarak verilecek 1 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilir.”
açıklamalarına yer verilmektedir.
Bu açıklamalar çerçevesinde sigorta aracılık hizmeti veren Şirketinizce, yapılan araç satış işlemi KDV ye tabi olacak ve hesaplanan KDV işlemin gerçekleştiği dönem için bir defaya mahsus verilecek olan 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilerek ödenecektir.
Ayrıca KDV Kanununun 17/4-e maddesi kapsamında, banka ve sigorta muameleleri vergisi kapsamına giren işlemler ve sigorta aracılarının sigorta şirketlerine yaptığı sigorta muamelelerine ilişkin işlemler KDV’den istisna olduğundan, istisna kapsamındaki işlemlerde kullanılmak üzere alınan araca ilişkin yüklenilen KDV’nin indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.
…
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. karenaudit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
