Sanatçıların gelir vergisi istisnası kapsamındaki faaliyetlerinde, atölyede bir yardımcı veya çırak istihdam edilmesi durumunda gelir vergisi stopajı yapılıp yapılmayacağı sıkça sorulur.
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 21.09.2022 tarihli özelgesi bu soruya net yanıt veriyor:
Önce Temel: GVK 18. Madde İstisnası Nedir?
Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesi, eser üreten sanatçıların (ressam, heykeltıraş, müellif, programcı, vs.) bu faaliyetlerinden elde ettikleri gelirleri belli bir sınır içinde gelir vergisinden muaf tutar.
Ancak bu muafiyet:
- Eserin 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında olması,
- Gelirin yıllık tarifedeki 4. dilimi (2025 yılı için 4.300.000 TL) aşmaması şartına bağlıdır.
Peki, Sanat Atölyende Yardımcı Eleman Varsa?
Eğer:
- Sadece GVK 18 kapsamına giren eser faaliyetlerinden gelir elde ediyorsan,
- Ve bu gelir 103. madde 4. dilimi sınırını aşmıyorsa,
Yanında çalışan kişilere yapılan ücret ödemeleri için gelir vergisi tevkifatı yapmana gerek yoktur.
Ancak Gelir Sınırını Aşarsan…
Eser satış gelirlerin yıllık tarifede 4. dilimi aşarsa:
- İstisna ortadan kalkar,
- Elde edilen tüm kazanç, yıllık beyanname ile beyan edilmek zorundadır,
- Bu durumda hâlâ 94. madde kapsamında tevkifat yapma zorunluluğun bulunmaz.
Önemli Not: Çalışanların Vergi Sorumluluğu Var
Eğer yanınızda çalışan kişilere ücret ödüyor ama gelir vergisi kesintisi (stopaj) yapmıyorsanız, bu çalışanların kendi adlarına yıllık gelir vergisi beyannamesi vermesi gerekir. (GVK 95. madde)
Özetle:
-GVK 18 kapsamında sanatçı isen ve gelir sınırı altındaysan stopaj yok.
-Gelirin 4. dilimi aşıyorsa istisna kalkar ama yine stopaj zorunlu değil.
-Yardımcının vergisini o beyan eder, sen değil.
ÖRNEK ÖZELGE
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları Gelir Ve Kurumlar Vergileri Grup Müdürlüğü
| Sayı | : | 62030549-120[18-2020/278]-1061636 | 21.09.2022 | |
| Konu | : | GVK 18’inci maddesinde belirtilen türden faaliyetlerde bulunan serbest meslek erbabının yanında yardımcı işçi çalıştırmasında tevkifat uygulaması | ||
| İlgi | : | 05/02/2020 tarih ve 474443 sayılı özelge talep formu. |
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, yağlıboya ve suluboya tablo ile desen, gravür ve baskı teknikleri ile resim ve tablolar yapmakta olduğunuz ve Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü tarafından söz konusu çalışmalarınızın eser olarak kabul edildiği belirtilerek, Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde yer alan istisnadan yararlanıp yararlanamayacağınız ile sanat çalışmalarınız için kullanacağınız atölyede yardımcı eleman ve çırak çalıştırmanız durumunda tevkifat yapma yükümlülüğünüzün bulunup bulunmadığı hususunda, Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 65 ve 66 ncı maddelerinde, her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancı olduğu ve serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenlerin serbest meslek erbabı oldukları belirtilmiştir.
Aynı Kanunun 18 inci maddesinde, “Müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekâr, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratların satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisinden müstesnadır.
Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve ücretler istisnaya dahildir.
Yukarıda yazılı kazançların arızî olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil etmez.
Serbest meslek kazançları istisnasının, bu Kanun’un 94’üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur.
Bu madde kapsamındaki kazançları toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşanlar bu istisnadan faydalanamazlar. Bu durumda olanların, 94 üncü maddenin birinci fıkrası kapsamında tevkifat yapma yükümlülüğü yoktur.“
hükmü yer almaktadır.
Öte yandan, aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, “Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.” hükmüne yer verilmiş ve bu maddenin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde ise 18 inci madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden (2009/14592 sayılı BKK gereğince) % 17 oranında, diğer ödemelerden ise % 20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması öngörülmüştür.
Diğer taraftan, 311 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin;
– “İstisnanın kapsamı ve istisnadan yararlanma şartları” başlıklı 3 üncü maddesinde, “(1) 193 sayılı Kanunun 18 inci maddesinde serbest meslek kazanç istisnasından yararlanan mükellefler ve istisna kapsamında olan eserler sayılmış olup, söz konusu maddede hangi hasılatın istisna kapsamında olduğu da ayrıca belirtilmiştir. Buna göre;
a) Anılan istisnadan yararlanma hakkı; müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekâr, bilgisayar programcısı, mucitler ve bunların kanuni mirasçılarına tanınmıştır.
b) İstisna kapsamına; şiir, hikâye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserler ile ihtira beratları girmektedir.
c) İstisna uygulanacak hasılat, eserlerin; gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlanması veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarının satılması veya bunlar üzerindeki mevcut hakların devir ve temlik edilmesi veya kiralanması karşılığında elde edilen hasılattır. Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve ücretler de istisna kapsamındaki hasılata dahildir.
(2) 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümlerine göre bazı eserlerde kayıt ve tescil zorunlu, bazı eserlerde ise ihtiyari tutulmuştur. 193 sayılı Kanunun 18 inci maddesinde yer alan serbest meslek kazanç istisnasından yararlanabilmek için maddede belirtilen eserlerden kayıt ve tescili zorunlu olanların kayıt ve tescil ettirilmesi şart olup, diğer eserlerde kayıt ve tescil şartı aranmayacaktır.
(3) Kültür ve Turizm Bakanlığınca kayıt-tescil edilen eserlerin, aynı zamanda 193 sayılı Kanunun 18 inci maddesinde sayılan eserler veya bu eserlere benzerlik gösteren eserlerden olması şart olup, 5846 sayılı Kanuna göre kayıt-tescil edilen tüm eserler istisna kapsamına girmemektedir.”
– “Tevkifat uygulaması” başlıklı 5 inci maddesinde; “…
(4) 193 sayılı Kanunun 18’inci maddesi kapsamında serbest meslek kazanç istisnasından yararlanan mükelleflerin tevkifat yapma yükümlülüğü bulunmamaktadır.
(5) 193 sayılı Kanunun 18’inci maddesinin son fıkrasına göre, madde kapsamındaki kazançları toplamı 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşanların bu istisnadan faydalanamayacakları hükme bağlanmış ve bu durumda olanların, 94’üncü maddenin birinci fıkrası kapsamında tevkifat yapma yükümlülüğü olmadığı belirtilmiştir. Bu nedenle, 193 sayılı Kanunun 18’inci maddesi kapsamında kazanç elde eden ve aynı Kanunun 103’üncü maddesinde yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşması nedeniyle istisnadan yararlanamayacak olan mükelleflerin, Kanunun 94’üncü maddesi kapsamında ücret, kira gibi yapacağı ödemeler üzerinden tevkifat yapma yükümlülüğü bulunmamaktadır.”
açıklamasına yer verilmiştir.
Diğer taraftan, ilgide kayıtlı özelge talep formu ekinde yer alan Kültür ve Turizm Bakanlığının 29/01/2020 tarihli ve 2020/2738 numaralı Güzel Sanat Eserlerine İlişkin Kayıt-Tescil Belgesine göre, yağlı ve suluboya ile desen ve gravür tekniği ile yaptığınız resim ve tablo çalışmalarınızın 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümlerine göre eser olarak kayıt ve tescil edildiği anlaşılmıştır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamında sayılan eser kapsamına giren resim ve tablo çalışmalarınızdan elde edeceğiniz kazanca münhasır olmak üzere, anılan madde kapsamında istisnadan yararlanmanız mümkün bulunmaktadır. Ancak, söz konusu çalışmalarınızın satışından ilgili takvim yılında elde edeceğiniz kazancınızın, bu Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşması halinde, söz konusu istisnadan faydalanmanız mümkün bulunmayacağından kazancınızın tamamını yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan etmeniz gerekmektedir.
Ayrıca, söz konusu kazancınız dışında beyana tabi gerçek usulde vergilendirilen başkaca bir ticari veya serbest meslek kazancınızın bulunmaması kaydıyla, yanınızda çalıştırılan işçilere yaptığınız ücret ödemeleri üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi kapsamında tevkifat yapma yükümlülüğünüz bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, yanınızda çalışan işçilerin, tevkif suretiyle vergilendirilmemiş ücret gelirlerinin Gelir Vergisi Kanununun 95 inci maddesi uyarınca yıllık gelir vergisi beyannamesiyle beyan edilmesi gerektiği tabiidir.
…
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. karenaudit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
