İHA pilotlarına maaş ödeyen şirketler dikkat! Gelir İdaresi, yerden yönlendirilen hava araçlarını uçuran bu pilotların gelir vergisi istisnasından yararlanamayacağını netleştirdi. Uçuş yoksa istisna da yok.
Konu Nedir?
Türkiye’de İHA’ların (İnsansız Hava Araçları) sivil ve askeri amaçla kullanımı hızla artarken, bu sistemlerde görev yapan operatörlerin ücretlendirilmesi de gündeme geliyor.
Şirketler, “İHA pilotlarının maaşında da %70 gelir vergisi istisnası uygulanabilir mi?” sorusunu Gelir İdaresi’ne sordu.
Cevap net: Hayır.
Mevzuat Ne Diyor?
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 23/1-17. maddesi uyarınca;
–Fiilen uçan pilotlara,
–Uçak içinde görevli sertifikalı kabin memurlarına
ödenen aylık ücretlerin %70’i gelir vergisinden istisna tutulur.
Amaç: sivil havacılığın gelişmesini teşvik etmek.
İHA Pilotları Neden Kapsam Dışı?
Gelir İdaresi, 2023 tarihli özelgede şunu vurguluyor:
İHA’lar, içinde pilot bulunmayan, yerden yönlendirilen sistemlerdir. Bu araçların sevk ve idaresi uçuş sırasında uçakta gerçekleşmediğinden, ilgili personelin aldığı ücret uçuş görevi kapsamında değerlendirilemez.
Yani:
-İHA pilotları, yerde görev yapar.
-Uçuş maksadıyla uçakta fiziksel bulunmazlar.
-Bu nedenle istisna uygulanmaz.
Şirketler Ne Yapmalı?
-İHA pilotlarına ödenen maaşlarda standart gelir vergisi kesintisi yapılmalıdır.
-%70 istisna uygulanmamalıdır.
-Aksi takdirde, vergi ziyaı doğar ve ceza riskiniz olur.
İlgili Sektörler Dikkat!
Bu açıklama özellikle şu şirketleri doğrudan ilgilendiriyor:
-İHA üreticileri (savunma, teknoloji, mühendislik firmaları)
-Sivil drone hizmeti sunan kuruluşlar
-İHA ile haritalama, tarım, lojistik yapan özel şirketler
Özetle
| Kim? | İstisna Var mı? |
|---|---|
| Uçakta uçan pilot | Evet (%70 istisna) |
| Kabin memuru (sertifikalı) | Evet |
| Yerden İHA yöneten pilot | Hayır |
ÖRNEK ÖZELGE
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü
| Sayı | : | 38418978-120[23-19/5]-560436 | 04.12.2023 | |
| Konu | : | Yerden hava aracı sevk ve idaresi ile görevli İHA pilotlarına ödenen ücretin gelir vergisi istisnası | ||
| İlgi | : | … |
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, Kurumunuzun havacılık ve uzay sanayi sistemlerinin geliştirilmesi, modernizasyonu, üretimi, sistem entegrasyonu, uçak, helikopter, insansız hava aracı (İHA) tasarımı, testleri ve parçalarının yapımı faaliyetleri ile iştigal ettiği, İHA’nın içinde pilot ve yolcusu olmayan, sadece amaca uygun ekipman taşıyan uzaktan kumandalı ve/veya otomatik olarak sadece yetki sahibi pilotlar tarafından görevini icra edebilen bir çeşit uçak olduğu belirtilerek, yerden hava aracının sevk ve idaresi ile görevli İHA pilotlarına ödenen aylık ücretin %70 inin gelir vergisinden istisna edilip edilemeyeceği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun “Ücretin tarifi” başlıklı 61 inci maddesinde, “Ücret işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.
…”
hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunun ücretlerde istisnaları düzenleyen 23 üncü maddesinin birinci fıkrasına 7161 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle eklenen (17) numaralı bentte, “Kamu kurum ve kuruluşları hariç Türk Hava Kurumu veya kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan müesseselerde uçuş maksadıyla görevlendirilen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlar ile uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren yetkili sivil havacılık otoritesince sertifikalandırılmış kabin memurlarına ödenen aylık ücretin gerçek safi değerinin %70’i (Cumhurbaşkanı, bu oranı %100’e kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye yetkilidir.).” hükmüne yer verilmek suretiyle söz konusu ücretler gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Konuya ilişkin ayrıntılı açıklamalara 306 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin İkinci Bölümünde yer verilmiş olup, anılan bölümün 3 üncü maddesinde,
“(1) 193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (17) numaralı bendinde yapılan düzenleme ile kamu kurum ve kuruluşları hariç Türk Hava Kurumu veya kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan müesseselerde uçuş maksadıyla görevlendirilen,
a) Hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlara,
b) Uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren yetkili sivil havacılık otoritesince sertifikalandırılmış kabin memurlarına
1/2/2019 tarihinden itibaren nakden veya hesaben ödenen aylık ücretlerinin gerçek safi değerinin %70’i gelir vergisinden istisna edilmiştir.
(2) Türk Hava Kurumu veya kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan müesseselerde görevli olmakla birlikte birinci fıkrada belirtilen görevliler dışındaki diğer personel, yetkili sivil havacılık otoritesince sertifikalandırılmış veya uçak içinde hizmet veriyor olsa da bu istisnadan yararlanamayacaktır.”
açıklamaları yer almaktadır.
7161 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle yapılan düzenleme istisnanın kapsamına girenlerin kapsamını genişletmeye yönelik olmayıp, değişiklik öncesi uçak pilotları ve kabin memurlarına fiilen uçuş süreleri karşılığı verilen tazminatlar yerine, ücretlerinin bir kısmının istisna edilmesine yöneliktir. Dolayısıyla, düzenleme öncesinde olduğu gibi Türk Hava Kurumu ile havayolu şirketlerinde görevli olan ve fiilen uçağı uçuran pilotlar ile uçak içinde hizmet veren kabin memurlarına yapılan ücret ödemeleri istisna kapsamındadır.
Söz konusu düzenlemenin gerekçesinde de açıkça, Türk Hava Kurumu ile sivil havacılıkta görevli pilotlar ve sertifikalandırılmış kabin memurlarına teşvik gayesiyle ödenen tazminatlara yönelik Gelir Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinde yer alan istisnanın, uygulamaya yönelik bazı tereddütlerin giderilmesini teminen, aynı Kanunun 23 üncü maddesinde ücret istisnası olarak yeniden düzenlendiği belirtilmiştir.
Dolayısıyla, söz konusu istisna, uçuş maksadıyla görevlendirilen pilotlara yönelik olup, hava aracının sevk ve idaresinin hava aracıyla birlikte uçuş esnasında gerçekleşmesi gerektiği tabiidir.
Öte yandan, İHA’lar, içinde pilotu ve yolcusu olmayan, sadece amaca uygun ekipman (silah, mühimmat, video kamera, lazer tarama cihazı, vb.) taşıyan, uzaktan kumandalı ve/veya otomatik olarak sadece yetki sahibi pilotlar tarafından yerden sevk ve idare edilebilen bir hava araçlarıdır.
Bu itibarla, İHA’ların yerden sevk ve idaresiyle görevlendirilen pilotlara bu görevleri nedeniyle yapılan ücret ödemelerinin Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (17) numaralı bendinde yer alan istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
…
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. karenaudit veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
